کار، زندگی و مبارزه کارگران شهرداری مریوان داستان طولانی و دردناکی دارد . کار ساعتی. پیمانکاران. دستمزد ناچیز، معوقه ها گاهی تا ۶ ماه، نداشتن وسایل کار و ایمنی، عدم امنیت شغلی و بیحقوقی های دیگری دامنگیر این کارگران است. اعتراضات کارگران هر سال تکرار شده است. هنوز کارگران که ۶۰۰ نفر هستند معوقه سال ۹۸ وحتی ۹۷ را دارند. علاوه بر اینکه از اول امسال یعنی ۹۹ پولی دریافت نکرده اند.
گوشه ای از زندگی کارگران شهرداری از زبان خودشان:
"من پاکبان (رفتگر) هستم و کوچه‌ها را جارو می‌زنم، پسرم مدرسه می‌رود، مدتهاست که کفش‌اش پاره شده و پول ندارم کفش نو برایش بخرم، چند روز پیش یکی از همسایه‌ها یک جفت کفش به او داد، امروز که از سر کار آمدم، پاهای پسرم از زیر پتو بیرون بود، دیدم پاهایش تاول زده، کفش همسایه تنگ بوده و فرزندم چون نمی‌خواسته من را ناراحت کند، چیزی نگفته بود.
"ما و کارمندان شهرداری که ماه‌هاست حقوق نگرفته‌ایم، توقع نداریم همه هشت ماه را یکجا بپردازند، اما حداقل دو ماه یا سه ماه از حقوقمان را بدهند که بتوانیم اجاره خانه عقب‌افتاده را بدهیم و قرض‌هایمان را سبک کنیم."
"ماه ها است حق بیمه‌های ما به حساب تامین اجتماعی واریز نشده است."
"هرچه اعتراض کردیم به جایی نرسیده‌ایم، الان هشت ماه است که ما دستمزد نگرفته‌ایم، دیگر حتی نان خالی هم در سفره نداریم وضع ما از کولبران بدتر است، آنها یکباره می‌میرند، ما محکومیم به مرگ تدریجی!
«فصل سرما شهرداری برای پاکبانان، چکمه و بادگیر تهیه نمی کند، ما بدون چکمه در گل و باران، کار نظافت و تمیزکاری شهر را انجام می‌دهیم".
" ۱۵ سال برای شهرداری کار کردم که با باز شدن پای پیمانکاران شهری، ما کارگران خدماتی دچار مشکل می‌شویم. می‌گوییم چرا حقوقمان کم شده؟ جواب می‌دهند: "بیشتر کار کنید، بیشتر بگیرید"
"رفتگری در خیابان‌ها در روزهای کرونایی با وجود سه ماه دستمزد پرداخت نشده، این است زندگی ما کارگران شهرداری".
"ما رفتگران زباله های خانه های مردم را هر روز جلو خانه ها جمع می کنیم و بر روی چرخ های دستی به محل سطل های زباله می رسانیم. چون جلو خانه های مردم و در کوچه های سطل های بزرگ زباله از طرف شهرداری گذاشته نمی شود".
"سفره‌هایی که در شهرداری‌ها برای پیمانکاران پهن می‌شود را مقایسه کنید با سفره‌های خالی ما کارگران تا بفهمید قضیه این واگذاری کار به پیمانکاران از چه قرار است."
"به‌کارگیری کارگران شهرداری به‌صورت ساعتی، خلاف ماده ۱۵ فصل سوم قانون کار است. اما به کارگران جمع‌آوری زباله و رفتگرانی که شب کار می‌کنند، شب‌کاری پرداخت نمی‌شود."
مشکل عدم پرداخت دستمزد به کارگران شهرداری مریوان تنها شامل بخش رفتگری نمی‌شود و کارگران شاغل در دیگر بخش‌ها مانند خدمات شهری، آسفالت و عمران نیز ماه‌ها حقوق و مزایای شغلی طلبکار هستند. مجموع کارگران شاغل در شهرداری مریوان حدود ۶۰۰ نفر است.
اعتراض کارگران
کارگران شهرداری مریوان از سال 98 تا کنون بارها تجمع اعتراضی داشته اند. مردادماه ۹۸، صد نفر از کارگران شهرداری مریوان به نمایندگی از جانب ۶۰۰ کارگر شهرداری این شهر، در اعتراض به پرداخت نشدن مطالبات مزدی خود در مقابل فرمانداری این شهر تجمع کردند.
کارگران گفتند: "تعدادی از ما عیدی سال‌های ۹۵، ۹۶ و ۹۷ را نگرفته‌ایم. از سال ۹۶ و ۹۷ اضافه‌کار طلبکاریم و از ابتدای سال نیز فقط ۲ میلیون تومان حقوق گرفته‌ایم که یک میلیون تومان آن بعد از ۵ ماه که از ابتدای سال می‌گذرد در روز پنجشنبه ۱۷ مرداد به حساب ما واریز شده است.
کارگران شهرداری مریوان در بهمن‌ماه و اسفند‌ماه سال ۹۷ هم در اعتراض به پرداخت نشدن حقوق‌های عقب‌افتاده خود ۵ تجمع اعتراضی برگزار کردند. در آن تجمعات اعتراضی کارگران ۱۸ ماه حقوق عقب افتاده طلبکار بودند و در کل سال ۹۷ فقط ۴ میلیون تومان به آنها پرداخت شده بود.
مردم مریوان سال گذشته در اعتراض به نپرداختن مزد کارگران شهرداری و در نتیجه جمع‌نشدن زباله‌ها از سطح شهر دست کم دو بار دست به تجمع زدند. در یک نمونه، مردم معترض ٢٩ مرداد سال گذشته از نیمه‌شب تا ساعت ٣ بامداد زباله‌هایشان را به نشانه اعتراض به داخل ساختمان شهرداری پرتاب کردند یا روبروی ساختمان شهرداری آتش زدند
در ماه های اخیر، کارگران شهرداری در دست‌کم ۱۰ شهر ایران ، شهرهای نیشابور، شوشتر، شادگان، دزفول، آبادان، بندر امام، مریوان، آبژدان اندیکا، حمیدیه و لالی (خوزستان) نیروهای پیمانکاری‌ای بودند که به دلیل معوقات مزدی تجمعات اعتراضی داشتند. در عین حال کارگران شهرداری کورائیم، زرآباد (سیستان) و سی‌سخت (کهگیلویه و بویراحمد) نیز اخیراً نسبت به عدم پرداخت دو تا هفت ماه دستمزدشان اعتراض کردند.
پیمانکاری
به گزارش رسانه‌ها، دلالی نیروی انسانی، تحت عنوان برون‌سپاری در شهرداری مدت‌ها است شروع و فراگیر شده است. بطوری که بسیاری از کارگران شهرداری در شهرداری‌های مختلف، به جای قرارداد مستقیم با شهرداری با پیمانکاران طرف قرارداد هستند.
سپردن کار از شهرداری‌ها به شرکت‌های پیمانکاری با اعتراض‌های گسترده کارگران شهرداری‌های مختلف در سرتاسر ایران انجامیده است. این پیمانکاران برای افزایش سود هزینه‌های مربوط به نیروی کار، اعم از شرایط ایمنی، بیمه و حتی پرداخت حقوق را کاهش می‌دهند.
پیمانکاران حقوق کارگر را پرداخت نمی‌کنند. شهرداری ها قرارداد پیمانکاری که حقوق کارگر را نمی‌دهد را فسخ نمی‌کنند حتی آن را تمدید هم می کنند.
این پیمانکاران و شرکت‌های تامین نیروی انسانی، کمترین هزینه‌های تولید اعم از سرمایه اولیه و ابزارآلات تولید و هزینه مواد خام اولیه را صرف می‌کنند؛ اما نقش پررنگی در گردش مالی شهرداری‌ها دارند؛ تا جایی که نفوذ سیاسی زیادی پیدا می‌کنند؛ تا جاییکه حتی در حد تعیین شهردار مناطق نیز نفوذ و قدرت دارند.
شرایط کا رو زندگی کارگران شهرداری که توسط پیمانکاران تشدید و مورد تعرض وحشیانه قرار گرفته، یک بردگی محض است. مردم شهر مریوان و دیگر شهرهای ایران تنها حامی کارگران شهرداری هستند. نمونه مردم مریوان در حمایت از کارگران شهرداری که ساعت ٣ بامداد زباله‌هایشان را به نشانه اعتراض به داخل ساختمان شهرداری پرتاب کردند یا روبروی ساختمان شهرداری آتش زدند، الگویی از انساندوستی و حمایت مردم از این بردگان مزدی و اسیر بند و بست ها و رشوه گیریهای شهردار شهر و پیمانکاران، برای بقیه شهرهااست. حمایت از کارگران شهرداری چه توسط بخش های دیگر کارگری در هر شهر و چه توسط مردم شهر تا گرفتن تمام حقوق و معوقه هایشان و خاتمه دادن به بیحقوقی کامل این انسان های شریف یک امر حیاتی و همبستگی طبقاتی و انسانی است. این همبستگی را دریغ نکنید!