کورش مدرسي

بخش اول

طرح بحث

اين متن خلاصه و تنظيم شده بحثي است که در دو جلسه يک سمينار حزبي در ژانويه ۲۰۰٦ ارائه شده و جنبه طرح بحث را دارد و بايد به همين عنوان به آن برخورد شود. از اين شماره سازمانده کمونيست بحث کميته هاي کمونيستي و بعدا بحث چپ راديکال و سازمانهاي غير حزبي را خواهيد خواند. س ک – در سازمانده کمونيست ۸، ۹ و ۱۰ در فوريه و مارس ۲۰۰٦ منتشر شد.

مقدمه

رفقا!

بحث اول، يعني کميته هاي کمونيستي، ادامه بحث سياست سازماندهي ما است. در اين بحث ضرورت اتکا سازمان حزبي بر "کميته هاي کمونيستي" را طرح ميکنم. بحث دوم در مورد سازمان هاي غير حزبي و به اصطلاح "تشکل هاي توده اي" است. در اين بحث برخورد چپ راديکال به اين سازمانها و دليل ناتواني آن در ايجاد هيچ سازمان اجتماعي رد مورد بحث قرار ميدهيم و به مباني روش کمونيستي در قبال اين نوع تشکل ها خواهيم پرداخت.

اين دو بحث بحث هاي "تشکيلاتي"، سازماني، فني و در مورد اصلاح روش هاي موجود نيستند. ، بحث هاي سبک کاري هستند که به اساس سياست و فلسفه سياسي ما مربوط ميشوند. بحث در مورد اصلاح شيوه کار جاري نيست، بر سر تغيير آن است. بحث بر سر جدائي از سبک کاري است که نياز هاي جنبش ما را پاسخ نميدهد است. سبک کار و روش تشکيلاتي رايج در ميان کمونيست ها، که در ميان ما هم شيوه رايج است، ميراث جنبش هاي ديگر اند که بايد نقد شده و کنار گذاشته شوند.

از نظر من اين بحث ها ادامه بحث هائي است که در طي ۲۰ سال گذشته مورد سبک کار کمونيستي در حزب کمونيست ايران و حزب کمونيست کارگري ايران داشتيم و اساسا منصور حکمت آنها را ارائه کرد. بحث تئوري حزبي ما بعد از تشکيل حزب کمونيست کارگري از جنبه هائي جلو رفت و تغيير کرد اما از منظر تئوري سازماني، بطور اخص، هيچگاه به آن بر نگشتيم. مشکلات و ابعاد ديگري از فعاليت کمونيستي ميبايست مورد کنکاش و نقد قرار ميگرفت که سعي ميکنم به آنها هم بپردازم و البته از دخالت رفقاي مختلف و بويژه "دست اندرکاران" و "خبرگان" در اين بحث ها استقبال ميکنم.

قسمت اول

مسئله سازمان – در متن جديد

تغيير اوضاع سياسي ايران، شکست دو خرداد، مقابله سنت هاي سياسي مختلف موجود در جنبش سرنگوني براي تامين رهبري جنبش اعتراض مردم، همه احزاب جدي را در مقابل مسئله سازمان سازي حزبي به معني اخص کلمه قرار داده است. همه احزاب در حال گذار از شيوه کار جنبشي به شيوه فعاليت سازماني تر هستند. اين "مشغله" براي ما، به ناچار، پاي تئوري سازمان حزب را به ميان ميکشد و ما را در مقابل مسائل جديدي قرار ميدهد که بايد به آنها پاسخ به گوئيم.

امروز بايد مجددا به اين بحث ها برگرديم و به مسئله سازمان بطور اخص به پردازيم. اگر در اين دوره پاسخ مناسب و متناسب به نيازهاي سازماني جنبش و حزب مان ندهيم در مقابل فعاليت سازمان يافته احزاب ديگر، بر متن سنت و روش خودشان، نا کارا ميمانيم.

همه اين رويکرد ها به تمرکز سازماني ميرسند اما هر يک به يک نوع ويژه تمرکز و به يک فلسفه خاص از آن تمرکز ميرسند. در نتيجه بايد به اين سوال پاسخ دهيم که سازمان حزب ما بر اساس تمرکز در چه چيز استوار است؟ اينجاست که نوع سازماني ميخواهيم ايجاد کنيم مستقيما به تصوير ما از حزب و چگونگي فعاليت آن برميگردد. به اين معني است که گفتم بحث تکنيکي نيست جنبشي و پايه اي است.

آخرين بحث سازماني، به معني اخص آن، که داشتيم بحث حوزه هاي حزبي مربوط به سالهاي ٦۳ و ٦۴ شمسي در حزب کمونيست ايران است. در آن زمان بحث کرديم که حوزه سلول و مبناي سازماني حزب است. ميدانيد که حوزه از جمع اعضاي حزب در يک محيط يا جغرافيا تشکيل ميشود.

البته بايد توجه کنيد که بحث ما آن زمان ما در مورد حوزه ها با برداشت جاري چپ راديکال و غير اجتماعي تفاوت هاي قابل توجهي داشت. در سنت چپ حوزه ها (تشکل اعضا) اساسا معطوف به فعل او انفعال درون حزبي بود. کار حوزه ها بحث کردن، پخش اعلاميه، و رشد ميکروسکوپيک و تدريجي سازمان بود. حوزه يک مرکز مخفي، "غيبي"، فکري، و فرقه اي براي روشنگري و رهبري بود يا ميشد.

بحث ما در آن زمان تغيير کاراکتر اجتماعي حزب و تبديل آن به ظرف طبيعي مبارزه کارگران و رهبران عملي و بخصوص طيف کارگران راديکال سوسياليست بود.

گفتم اين بحث ها ما را به بحث ضرورت توضيح رابطه اين رهبران و اين رهبري با حوزه ها، يعني چگونگي اداره رهبران، چگونگي اعمال رهبري و تغذيه فکري رهبران عملي و آژيتاتور ها توسط حوزه ها کشاند. در اين زمينه بحث هائي در مورد رابطه حوزه ها با اين رهبران داشتيم که بعدا توضيح ميدهم که به دليل عدم حل تناقض پايه اي آن شکل سازماني با اين فعاليت اجتماعي هيچگاه عملي نشد.

به هر حال، بعد از اين بحث ها در سال هاي ٦۳ و ٦۴ شمسي در حزب کمونيست ايران ما ديگر به بحث سازمان حزب در داخل کشور بر نگشتيم. سير رويداد ها و اولويت پيدا کردن مسائل ديگر عملا اين بحث را از دستور خارج کرد. در اين فاصله ما به حک و اصلاحاتي در تئوري حوزه - سلول پايه حزب و تلاش براي رفع تناقضات آن، و اکثر با دور زدن اين مقوله سازماني، به فعاليت اجتماعي مشغول شديم.

در خارج کشور البته سعي کرديم که تغييرات جدي تري را بوجود آوريم. از جمله بحث خانه هاي حزب و کميته هاي حزبي را داشتيم و از ابتداي تشکيل حزب کمونيست کارگري حوزه عملا و از مقاطعي آگاهانه کنار گذاشته شد اما به اين پروسه هيچگاه عميق و همه جانبه برخورد نشد. در نتيجه حتي در خارج کشور فعاليت حزبي ما بر پايه درستي استوار نشد، اين فعاليت منحل شد و ما بيشتر به صورت جنبشي – آکسيوني سازمان پيدا کرديم که هنوز ادامه دارد و لطمات آن را هنوز تحمل ميکنيم.

در اين رابطه همينطور بحث کادر ها به عنوان استخوان بندي و اسکلت جنبشي و سازماني حزب را مطرح کرديم. تاکيد کرديم که در يک چنين سازمان توده اي سرنوشت حزب اساسا توسط کادر ها و رابطه رهبري با کادر ها تعيين ميشود. اعضا قاعدتا به کادر ها و رهبري حزب اقتدا ميکنند. اين کادر ها، در مقايسه با اعضا، از هيچ امتيازي در راي دادن و انتخابات ها برخوردار نيستند. اما در دنياي واقعي تکليف حزب را رابطه معنوي کادر ها با اعضا و رابطه سياسي و معنوي رهبري با کادر ها تعيين ميکند. اعتبار و نفوذ کادر ها معنوي است و از نقشي که کادر در حيات حزب و در برعهده گرفتن مسئوليت دارد ناشي ميشود.

در نتيجه، در اين تصوير، ما با دو شبکه يا با دو نوع رابطه طرف هستيم. شبکه اعضا و شبکه کادر ها. سازمان اعضا و سازمان کادر ها، رابطه اعضا با رهبري حزب و رابطه کادر ها با رهبري حزب و ...

حوزه و جامعه

اين تئوري حزبي با آن بحث حوزه نميتواند چفت شود. اگر قرار باشد حوزه، سلول پايه حزب باشد که از جمله رابطه حزب با رهبران عملي و مبارزات اجتماعي را نگاه ميدارد، آنوقت چنين توقعي از يک سازمان توده اي که اعضايش انسانهاي بسيار معمولي جامعه هستند و قرار است به هر درجه اي که ميتوانند در فعاليت متشکل حزب درگير شوند، نا موجه است.

حوزه اي که پيشرو ترين شکل آن را در سالهاي دهه ٦۲ شمسي فرموله کرديم، بُـعد اجتماعي و رهبري کننده به آن داديم و وظايف آن را در رابطه با آژيتاتورها توضيح داديم، توسط سلول پايه يک سازمان توده اي قابل تحقق نيست. حوزه اعضاي ساده يک حزب توده اي قادر به انجام فعل و انفعالي که در بحث حوزه ها پيش بيني شده است نيست.

در اين سيستم حوزه عملا يا ظرف جلسه بحث و جدل غير اجتماعي چپ راديکال غير اجتماعي ميشود يا سلول يک حزب "پيشاهنگان غير اجتماعي". اين حوزه ها نميتوانند ابزار مرتبط کردن يک سازمان توده اي کمونيستي با جامعه باشند.

همان زمان منصور حکمت عليه چنين برداشتي جدل کرد اما متاسفانه در تصوير عمومي حزب تغييري بوجود نياورد.

در دنياي واقعي حوزه هائي که حزب کمونيست ايجاد کرد، علي رغم همه اين بحث ها، بدون استثنا يک سري هسته هاي غير اجتماعي بودند که تلاش ميکردند در نقش رهبران فکري و عملي و در نقش سازمان دهندگان و رهبران توده اي، کارگري ظاهر شوند، که البته چيز زيادي از آنها نمي دانستند و ناموفق ماندند.

اگر حوزه ها با همان مشخصات را ايجاد ميکنيم آنوقت بحث حزب سياسي و حزب توده اي کجا ميرود؟ چگونه تناقض سازمان و ترکيب اين هسته ها با درگير شدن و رهبري اجتماعي توسط حزب در پايه ترين سطح را حل ميکنيد؟

نکته من اين است که بحث حوزه از يک تئوري سازماني ديگري مي آيد و تزريق عنصر اجتماعي به آن تناقضاتش را نه تنها حل نميکند بلکه افزايش هم ميدهد.

اين فعل و انفعالات و سازمان هاي توده اي کارگري که در حول آنها شکل گرفت، مثل اتحاديه صنعتگر، محصول فعاليت جمعي شبکه و کانون هائي از رهبران اجتماعي کمونيست و سازمان دهندگان کمونيست بود که هيچ شباهتي به حوزه نداشتند و ما آگاهانه آنها را از ايجاد چنين سازمان ها و کانون هاي غير اجتماعي بر حذر ميداشتيم. يک نمونه ديگر از شرايطي که کمونيست ها نقش توده اي و اجتماعي بازي کردند بازهم به تجربه خود ما در سالهاي ۵۷ تا ۵۹ در دوره انقلاب ايران برميگردد. ما کوچ مردم مريوان را سازمان داديم، ما راهپيمايي مردم سنندج به سوي مريوان را سازمان داديم، ما دفاع ۲۸ روزه مردم سنندج در مقابل حمله جمهوري اسلامي را سازمان داديم.

پايه هيچ يک از اين فعاليت ها حوزه نبوده است. همان وقت تشکيلات هاي ما در تهران پر از حوزه بود و هيچ نقشي در بعد اجتماعي نتوانستيم بازي کنيم. اما در اوج اختناق ما تحرکات بزرگ اجتماعي توده اي تحت رهبري و سازماندهي کمونيست ها را شکل داديم. رفقائي که اينجا نشسته اند و در گير بودند و نوشته هاي ما در نشريه پيام، که آن روزها توسط کومه له منتشر ميشد، و بحث هاي ما در داريو صداي انقلاب ايران نشان ميدهد که چگونه ما در لحظه به لحظه اين ماجرا و قدم به قدم سازمان دادن و اجراي آن درگير بوديم.

آنچه که اين فعل و انفعال را ممکن کرده تمرکز رهبران اجتماعي و توده اي و سازمان دهندگان درجه يک حزبي و توده اي در يک نهاد واحد است که من به آن نام "کميته کمونيستي" را ميدهيم.

قسمت دوم

کميته کمونيستي و تمرکز "از سر جامعه"

به عکس حوزه که تجمع اعضا و مسائل ناشي از آن نقطه شروع آن است، تمرکز اين کميته ها از نياز به ايجاد تمرکز در مبارزه، در رهبري و در سازمان دهي حزبي و اجتماعي اين مبارزه ناشي ميشود. اعضاي کميته البته اعضاي ساده حزب نيستند. کادرهائي هستند که تنها دلشان نميخواهد اين کار را انجام دهند و "رهبر شوند" کساني هستند که نشان داده اند که ميتوانند چنين نقش هائي را بازي کنند.

شکل سازمان چپ راديکال غير اجتماعي در دوره اختناق "خوب" کار ميکند، جلسه ميگيرند، بحث ميکنند، اعلاميه ميدهند و مخفي هستند. اين نوع سازمان ها، سازمان کساني است که حتي دوست، همسايه يا همکار شان هم نميداند که سوسياليست يا کمونيست اند و به اين عنوان نقشي در جامعه ندارند. هميشه مقهور آخوند و ناسيوناليست و فاشيست محل هستند.

با باز شدن جامعه و کاهش اختناق، آنجا که ديگر فضاي اجتماعي تعيين کننده ميشود، و سياست ميتواند در ابعاد اجتماعي به جلو صحنه بيايد،اين چپ ضعيف ميشود و ناتواني و حاشيه اي بودن آن کاملا برجسته ميشود. به کل چپ ها و کمونيست هاي سنتي نگاه کنيد: وقتي اختناق هست رشد ميکنند و وقتي که فضا باز ميشود به محافل کوچک بي تاثير کاهش پيدا ميکنند. يک دليل اين دگرديسي معکوس همين تصوير سازماني – غير اجتماعي از حزب و تحزب است. اين داستان زندگي حاشيه اي و بي تاثير و منفعل چپ راديکال در اروپا و غرب است.

همانطور که اشاره شد، اگر فقط از سر حزب و سازمان حزب بگيريد به هسته هاي غير اجتماعي و ايدئولوژيک چپ سنتي ميرسيد. تمرکز هاي سازماني، بي نفوذ، کساني که مستقل از درجه تسلط شان بر مارکسيسم يا نقش اجتماعي ندارند و يا اگر چنين نقشي را دارند اين نقش شان را در خارج از اين تمرکز سازماني شان رفع و رجوع ميکنند. در نتيجه سازمان همچنان در حاشيه جامعه باقي ميماند. اين نوع سازمان نميتواند انقلابات و اتفاقات اجتماعي و توده اي را سازمان دهد. اين سازمان ميتواند اعلاميه پخش کند، خبرنگاري کند، تبليغات کند، اما نميتواند در ابعاد اجتماعي مردم را به حرکت در بياورد و از ايفاي نقش جنبشي و اجتماعي قاصر ميماند.

اما اگر سازماني با مشخصات اجتماعي، حزبي و جنبشي فوق الذکر نداشته باشيم فاقد امکان و افق سازمان دادن انقلاب خودمان ميشويم و به دنباله رو اوضاع و هورا کش براي سازمانها و جنبش هاي ديگر تبديل ميشويم. به کل چپ غير اجتماعي نگاه کنيد. اين سرنوشت شان است. خودشان روي پاي خودشان قادر به انجام کاري نيستند از ايفاي نقش اجتماعي هم قاصر اند.

در مقابل اين تصوير ما تصوير تحزب سياسي – اجتماعي را داريم که شروع آن به بحث هاي کنگره اول اتحاد مبارزان کمونيست در نقد سبک کار پوپوليستي، بحث اصول و سبک کار حوزه هاي حزبي خسرو داور و همچنين بحث هاي سبک کاري منصور حکمت بر ميگردد.

کميته کمونيستي جمع هائي هستند که وظيفه آنها رهبري اجتماعي – توده اي و سازماندهي حزبي و توده اي، تضمين آن است که سياست کمونيستي حزب در منطقه يا محدوده عمل اين کميته تسلط پيدا کند. اين در حقيقت تمرکز کادر ها است. کار اين تمرکز سازمان دادن مبارزه اجتماعي به زير سياست ها و شعار ها و اهداف و تاکتيک هاي حزب است. بايد اين تمرکز با تقسيم کار در ميان خود بتواند رهبري اجتماعي، رهبري سياسي و توده اي، رهبري سازماني و تدارکاتي و امنيتي و نظامي فعاليت حزب و همچنين تفوق فکري کمونيسم ما بر ساير جريانات فکري و جنبشي در محل را تامين و تضمين کند.

اين کميته ها از نظر حزبي مسئول و رهبر فعاليت حزب در محيط عمل خود هستند. شاخص موفقيت آنها هم نه تعداد اعلاميه هاي پخش شده و نه تعداد خبر هاي مخابره شده، بلکه شاخص ابژکتيو موفقيت اين کميته ها اين است که چقدر اين نقش رهبري متحد کننده حزبي و اجتماعي را ايفا کرده اند و چقدر حزب را به جريان سياسي، اجتماعي و فکري و عملي هژمونيک در محدوده عمل خود تبديل کرده اند. البته کميته ها براي اين کار به ايجاد سازمان متناسب، پخش اعلاميه، عضو گيري، خبرنگاري و غيره هم احتياج پيدا ميکنند. شاخص نهائي اين است که اين کميته ها چقدر توانسته اند مبارزه را متحد کنند، چقدر توانسته اند مبارزه را متشکل کنند، چقدر توانسته اند اين مبارزه را حول سياست هاي حزب رهبري کنند و در اين راستا چقدر حزب را بسازند. اينها همه ابعاد يک پديده واحد است. به اعتقاد من قدم بعدي در تئوري سازماني ما و در ساختن حزب تشويق ايجاد کميته هاي کمونيستي است.

سازمان اعضا، که به جاي خود مهم است، زير مجموعه کميته کمونيستي و تابع آن است. سازمان اعضا ارگانيسم غير مستقلي است که روي پاي خود معني ندارد، نميتواند زندگي کند و نبايد نقطه شروع توجه سازماني ما باشد. سازمان پايه حزب، به نظر من، آن واحد پايه اي است که فعاليت و حيات حزب را در محدوده عمل خود انجام ميدهد و جنس و نوعش مثل خود حزب است.

کميته کمونيستي نميتواند در محيط فعاليت خود نه رهبر اجتماعي را با خود داشته باشد و نه سازمانده تواناي اجتماعي و حزبي و تنها ترکيبي از "بچه هاي خوب" ايدئولوژيک باشد. اين با هدف و فلسفه وجودي کميته متناقض است. کميته کمونيستي ترکيبي از کساني است که با هم کار رهبري و سازمان دهي اجتماعي و حزبي را انجام ميدهند. کارهائي که از تک نفري ساخته نيست، هيچ تک نفري همه اين خاصيت ها را ندارد.

عدم تفکيک اين دو نوع فعاليت اجتماعي و حزبي و ادغام درست آنها در يک سازمان درست حزبي براي خود ما مشکل درست کرده است. بطور اخص حزب ما رهبراني را دارد که در ابعاد اجتماعي ميتوانند هزار نفر هزار نفر براي حزب عضو بگيرند، رهبراني را داريم که ميتوانند جامعه و توده مردم را به امر خود به حرکت در آورند. اما از همين ها ميخواهيم که هم سازمان دهندگان تواناي حزبي و هم نويسندگان برجسته باشند. از طرف ديگر از سازمان دهندگان برجسته حزبي و از نويسندگان تواناي مان ميخواهيم که نقش رهبر اجتماعي را ايفا کنند. هر دو به بن بست ميرسند و سازمان حزبي ما نه نقش رهبري اجتماعي را درست بازي ميکند و نه اصولا سازمان درستي را ايجاد ميکند.

قسمت سوم

کميته کمونيستي – محل انتگره شدن سازماني حزب و جامعه

ناتواني در ادغام و انتگره کردن اين دو نقش يکي از علائم مادرزاد چپ راديکال حاشيه اي است. مهم اين است که متوجه باشيم در دنياي واقعي به ندرت کساني پيدا ميشوند که بتوانند در آن واحد هر دو نقش را بازي کنند. خاصيت حزب و سازمان اين است که با کنار هم قرار دادن انسانها با قابليت هاي متفاوت و با انتگره کردن آنها در يک موجوديت ثالث، ميتواند فعل و انفعالي را در جامعه شکل دهد که هر دو اين عرصه ها را به پوشاند.

توصيه ميکنم کتاب نينا را گير بياوريد و بخوانيد و به اين جنبه از فعل و انفعال سازماني بلشويک ها دقيق شويد. بقيه جنبه هاي نينا، از جمله نقش قهرمانان يا خط داستان آن مورد بحث من نيست. نگاه کنيد که اول ماه مه را چگونه سازمان ميدهند. دقت کنيد که کميته حزبي در باکو چگونه کار ميکند، پروسه پيوستن يک نفر (اژدر) به کميته باکو چگونه است و غيره. ترکيب سازمان و رهبران اجتماعي را ميبينيد.

در اول ماه مه هاي سنندج که ما در اوج اختناق چند هزار نفر را جمع ميکرديم عملا همانطور کار ميکرديم. با اين تفاوت که در روسيه اگر فعالين حزب را ميگرفتند شان تبعيد شان ميکردند که خيلي ها وسط راه به اروپا ميرفتند و در مورد ما فورا اعدام ميشديم.

در مورد وظايف کميته هاي کمونيستي ميشود مفصل تر و مشروح تر صحبت کرد. اما قبل از بحث بيشتر در مورد وظايف اين کميته ها بايد در مورد اهداف کارشان روشن بود.

بايد روشن باشيم که هدف اين کميته ها دو وجه تفکيک ناپذير دارد.

۲ - کميته بايد محيط فعاليت خود را در ابعاد وسيع و توده اي متحد کند و سازمان بدهد. تنها متحد کردن موافقين حزب يا حتي "چپ ها" کافي نيست. بايد در کارخانه کارگران، در محله مردم، و ... را متحد کرد. کميته بايد در بطن اين تشکل ها يا اتحاد هاي توده اي وجود يک سازمان محکم حزبي را تضمين نمايد.

با داشتن اين اهداف وظايف، کارها و روتين هاي کميته ها را ميتوان نتيجه گرفت.

رهبري کردن مبارزه مردم و طبقه کارگر، تغيير تناسب قواي سياسي تحت سياست هاي حزب در عرصه فعاليت يک کميته و ايجاد سازمان حزبي متناسب و متناظر با آن. در نتيجه متحد کردن مردم، عضو گيري، مبارزه نظري با عقايد مخالف، آموزش اعضا، امنيت، تنظيم رابطه رهبران علني با سازمان مخفي حزب، جمع آوري کمک مالي، کادر سازي، و غيره حياتي ميشوند.

اگر مثلا کميته کمونيستي در ذوب آهن از من بپرسد وظيفه من چيست؟ جواب ميدهم که وظيفه شما سازمان دهي مبارزه در ذوب آهن به زير سياست هاي حزب، ايجاد يک سازمان قوي حزبي است. به کميته ميگويم اين کميته بايد رهبر کارگران ذوب آهن شود. در نتيجه مجبور است هم رهبران موجود و آدم هاي سازمانده توانا موجود را به خود جلب و در خود جذب کند و هم از کمونيست هاي موجود رهبران يا سازمان دهندگان توانا بسازد.

هر جا مبارزه هست رهبران و شبکه مبارزاتي هم هست. مبارزه اجتماعي بدون رهبر و بدون شبکه مبارزاتي ممکن نيست. بحث سبک کار ما در سالهاي ٦٠ اين بود که سازمان حزب بايد در اين شبکه ها فعاليت کند و اين رهبران را به خود جلب کند. کميته کمونيستي جائي است که اين رهبران، اين سازمان دهندگان، به زير سياست هاي حزب، در آن متمرکز هستند. در نتيجه کار با رهبران توده اي و اجتماعي، کار با سازمان دهندگان کارا و جلب اينها در صدر اولويت هاي کميته قرار ميگيرد.

اگر کميته کمونيستي بخواهد اين نقش را ايفا کند بايد بر اساس روابط اجتماعي و طبيعي آدمها بنا گذاشته شود. با وصل کردن يک عده به هم که تنها ايدئولوژي شان يکي است يک جمع غير اجتماعي ميسازيم. ممکن است در شرايطي اين کار را هم بکنيم اما اين يک شيوه روتين تشکيل کميته هاي کمونيستي نيست. ممکن است اين يا آن شخص، اين يا آن مسئول را به يک کميته منتقل کرد اما پايه و بدنه اصلي کميته بايد در جامعه ريشه داشته باشد و در نتيجه بايد بر اساس روابط طبيعي، اجتماعي و مبارزاتي در يک محل يا محيط خاص استوار باشد.

بخصوص در امروز در شرايطي که ما داريم تحزب کمونيستي را بر متن يک سنت عميقا غير اجتماعي و حاشيه اي بازسازي ميکنيم بايد به اين جنبه توجه کرد. بعد از دهه ٦٠ شمسي امروز اولين بار است که دوباره به سازمان حزب در داخل بر ميگرديم و ميخواهيم با ديد جديدي که در بيست سال گذشته پيدا کرده ايم حزب را دوباره بسازيم.

بايد توجه کنيم که داريم حزب را بر متن وجود سنتي بوجود مي آوريم که در آن آدم ها در خارج از محيط اجتماعي خود به هم وصل ميشوند و فعاليت اساسا جلسه گرفتن، بحث کردن و حداکثر اعلاميه پخش کردن و يا شرکت در آکسيون است. اگر آکسيون و تدارک براي آکسيون را از اين سنت بگيريد کار ديگري برايش نمي ماند. امروز تصوير داده از فعاليت در يک سازمان چپ راديکال همين است. هر کس که به فعاليت متشکل چپ راديکال مي پيوندد تصورش همين است: جلسه بگيريم، بحث کنيم، اعلام موضع کنيم، و اين موضع را "کفتري" (که اخيرا مدل تلويزيوني آن هم آمده است) به اطلاع مردم برسانيم و يک آکسيون راه بيندازيم.

سازمان هائي که هيچوقت پايشان هيچ جاي محکمي بند نبود و کمونيست هائي که راحت تر هستند که با هم حرف بزنند تا اينکه بروند با مردم حرف بزنند. کمونيست هائي که نميتوانند به زبان آدميزاد با مردم حرف بزنند و جز خودشان کسي نوشته و حرفشان را نميفهمد، کمونيست هائي که نميتوانند مردم را جذب کنند و نميتوانند رهبر مردم شوند.

ما داريم حزب مان را روي اين سنت داده جامعه ميسازيم در نتيجه بايد حساسيت هاي خاص خودمان را داشته باشيم.

کميته هاي کمونيستي بايد مثل گره هاي عصبي، در شبکه هاي مبارزاتي و اجتماعي نقش بازي کنند و اين شبکه ها را به رنگ خود در مي آوردند و از اين طريق جامعه را به دور خود به حرکت در مي آورند. جامعه يک پديده انتگره است. کارگر فقط در کارخانه مبارزه نميکند. در محله هم زندگي ميکند، مشکل آب و برق و تلفن دارد، مشکل مدرسه بچه هايش را دارد، مشکل خطر اعتياد براي بچه هايش را دارد، فرزندش در دانشگاه و مدرسه درس ميخواند، سر دخترش به زور حجاب ميکنند و شامل آپارتايد جنسي ميشود و ... کارگر انسان است، صنف نيست.

انسان در اين جامعه زندگي ميکند و در اين جامعه بايد براي همه چيز مبارزه کرد و حول اين همه چيز شبکه هاي مبارزاتي و حمايتي شکل ميگيرد و در دنياي واقعي اين شبکه ها به هم ميرسند، خوب يا بد از هم تاثير ميگيرند و بر هم تاثير ميگذارند. محال است در جائي کارگر سوسياليست يا عدالتخواه باشد و غير مستقيم هم که باشد، تنه اش به تنه دانشجو يا آدم هاي سوسياليست و شبکه هاي مبارزاتي و معترض در آن محيط نخورد. شبکه هاي مبارزاتي سلسله اعصاب جامعه هستند جائي به هم ميرسند. کميته هاي کمونيستي تنها بر متن اين شبکه هاي مبارزاتي و بخصوص شبکه فعالين اجتماعي چپ و کمونيست ميتواند شکل بگيرد و عمل کند. شبکه مبارزاتي که کارخانه، رشته، دانشگاه ها و اين يا آن بخش جامعه را به هم وصل ميکنند، ميتواند اهداف کميته هاي کمونيستي را متحقق کنند.

وقتي به آينده نگاه کنيد، کميته کمونيستي کانون کادرهاي حزب است. وقتي به نينا بر ميگرديد ميبينيد که همه کادرهاي حزب بلشويک در باکو جزو کميته باکو هستند. کميته باکو عبارت است از مجمع کادرهاي بلشويک در باکو است. عضو زياد دارند که در کميته نيستند و نميدانند اعضاي کميته چه کساني هستند. از وجود کميته خبر دارند، چون کميته اعلاميه ميدهد و اظهار وجود ميکند که بعدا به اين نکته بر ميگردم. نينا از جمله داستان تبديل کردن کارگري بنام اژدر به کادر حزب و در نتيجه پيوستن اش به کميته بلشويکي باکو است. اژدر را کادرهاي موجود کميته بار مي آورند، امتحان ميکنند و بالاخره به عضويت کميته کمونيستي باکو درش مي آوردند.

ما ممکن است به دلايل امنيتي نخواهيم همه کادرهاي مان در فلان دانشگاه يا کارخانه را در يک کميته به هم معرفي کنيم. اما اين کادرها بايد در جمع هائي که خود از جنس کميته کمونيستي هستند متشکل باشند و فعاليتي در قالب کميته کمونيستي را از آنها بخواهيم.

در قدم اول، هم به دليل امنيتي و هم به دليل اينکه اين کار باري ما روش تازه اي است، بايد سازمان منفصل را در پيش گيريم. اين انفصال را در سطح کميته هاي کمونيستي نگاه داريم. بعدا در اولين فرصت بايد کميته کمونيستي ما در هر جا متمرکز شود و رهبري و مسئوليت حزب در آن منطقه يا محل را تماما برعهده بگيرد. کانوني که در اين محدوده تصميم ميگيرد کميته کمونيستي است که در چارچوب سياست و سلسله مراتب حزب تصميم ميگيرند و محيط خود را سازمان ميدهند و رهبري ميکنند. در اين کميته ها رهبران اجتماعي و توده اي ، متخصصين سازماندهي، جعل، امنيت، تدارکات، مالي، نظامي، تبليغات، نشريات، آموزش و غيره و غيره شرکت دارند، کساني که بعلاوه بيش از يک عضو مايه ميگذارند و مسئوليت قبول ميکنند.

اگر شاخص موفقيت حوزه، سنتاً، رو به درون حزب است، شاخص موفقيت کميته کمونيستي تماما بيرون از آن و در جامعه است. شاخص اين است که چقدر جامعه را تغيير داده است؟ چقدر مردم را سازمان داده است؟ چقدر طبقه کارگر را متحد تر کرده است؟ چقدر حزب را در جامعه تبديل به نيروي هژمونيک سياسي، فکري و مبارزاتي کرده است؟ و ...

سازمان اعضا چه ميشود؟ در آينده اعضا حول خانه هاي حزب و فونکسيون هاي آن سازمان خواهند يافت. اما در حال حاضر اعضا بايد در گروه ها و شبکه يا گروه هاي مختلف مبارزاتي، اجتماعي، سياسي، فکري و غيره به دور کميته ها سازمان پيدا ميکنند و يکي از کارهاي مهم کميته کمونيستي جذب و سازمان دهي اعضا در اين شبکه ها و گروه ها و تلاش دائم براي ارتقا آنها و گسترش کميته است. اعضا در اين روابط هم سازمان پيدا ميکنند و از هر اندازه انرژي که ميتوانند بگذارند استفاده ميشود و هم آموزش داده ميشوند و بار مي آيند و داوطلب هاي مستعد به کميته اضافه ميشوند و يا کميته هاي جديد را شکل ميدهند. امروز در داخل کشور اعضا را بايد در همان شبکه هاي مبارزاتي نگاه داشت و کميته ها بايد حواس شان به اين اعضا باشد.

کميته هاي کمونيستي ميتوانند اشکال مختلف داشته باشند. اساس کار کميته هاي کمونيستي معطوف به جغرافياي معين، مثل کارخانه، محله، شهر، روستا، مدرسه، دانشگاه و .. است. اما کميته ها به اين اشکال محدود نيستند. ميتوان کميته هاي کمونيستي معطوف به يک سازمان توده اي (اتحاديه، انجمن، سازمان غير حزبي توده اي، شورا و...) يا کميته هاي معطوف به يک رشته خاص مثلا نفت، برق، .. داشت. حتي در شرايط اوليه و محدود کنوني ميتوان کميته هاي معطوف به شبکه هاي مبارزاتي که ممکن است چند دانشگاه و کارخانه و کانون هنري و غيره را به هم وصل ميکند را داشت. کميته کمونيستي ميتواند معطوف به يک عرصه خاص از مبارزه باشد مثل عرصه جنبش زنان يا جوانان يا .. باشد بايد در اين مورد کاملا خلاق و منعطف برخورد کرد.

مهم اين است که کميته ها محيط اطراف خود را به رنگ خود در مي آورند، اين محيط را سازمان ميدهند، مثل بلور کريستالي هستند که در يک مايع اشباع شده قرار گرفته است محيط خود را به سرعت متبلور ميکنند. وقتي جائي کميته کمونيستي شکل ميگيرد رفتار مردم، تناسب قواي سياسي، فکري، فرهنگي و اجتماعي به نفع آزادي خواهي و بربري طلبي تغيير ميکند، حزب و سياست هاي حزب نفوذ بيشتري پيدا ميکند و فضائي که در آن فعاليت ميکنند عوض ميشود.

• سازمان دادن و متحد کردن مبارزه تحت سياست هاي حزب.
• جلب رهبران موجود و سازمان دهندگان توانا و مستعد به حزب، جذب آنها در حزب و نگاه داشتن آنها با حزب
• تامين هژموني سياسي، فکري و عملي حزب بر فضاي مبارزاتي محيط فعاليت کميته، در نتيجه نتنها کميته بايد مبارزات را رهبري کند و مردم را متحد نمايد، بلکه بايد نظرات غلط در محيط فعاليت خود مبارزه کند، هم از ادبيات حزب استفاده کند و هم خود ادبيات توليد کند.
• گسترش شبکه هاي محفلي و ايجاد کميته هاي کمونيستي جديد
• تامين و تضمين اتحاد و هم خطي حزب در محل فعاليت آنها
• يک وظيفه مهم کميته کمونيستي اين است که خودش را با حزب مرتبط نگاه دارد. مرتبط نگاه داشتن يک کميته معين با حزب وظيفه آن کميته است.

کميته براي رسيدن به اين اهداف بايد حقوق و اختياراتي داشته باشد.

۱ - کميته کمونيستي بايد حق داشته باشد به اسم خود فعاليت کند. مخفيانه و بدون نام نميشود رهبر جائي شد. اينکه کميته به دلايل امنيتي علنا اظهار وجود ميکند يا نه مسئله اي است که کميته بايد در مشورت با ما در مورد آن تصميم بگيرد. اما بنا به تعريف کميته کمونيستي بايد هويت داشته باشد و بتواند از اين هويت استفاده کند. بايد بتواند اعلاميه، نشريه، جزوه، سايت اينترنتي، اي ميل هاي جمعي و ... بدهد . اين اظهار وجود اشکال متفاوت و مختلفي وجود دارد که هر کميته بسته به امکانات و محيط فعاليت خود ميتواند از آن استفاده کند.

بحث من اين است که اگر کميته کمونيستي وظيفه اي دارد بايد متناسب با آن وظيفه حق و اختيار تصميم گيري هم داشته باشد. اعلام وجود به نام خود و عضو گيري براي حزب جزو اوليه ترين اين اختيارات هستند. حزب اگر کميته را خارج از سياست خود ديد و تلاش اش براي هم خط کردن آن به جائي نرسيد ميتواند آن کميته يا تشکيلات را منحل کند. اين کار را همه احزاب دنيا ميکنند.

۲ - کميته کمونيستي باد در کنگره ها و کنفرانس هاي حزب نمايندگي شوند. بايد متناسب با نقش و اهميتي که در جامعه و در حيات سياسي حزب دارند داراي حق راي باشند. اگر اين حق را به کميته ها ندهيد وزنه يک کميته کمونيستي در سازمان حزب را به وزنه يک جمع متفرق اعضا در يک گوشه پرت دنيا کاهش پيدا ميدهيد. مشکل امنيتي و انتخابات در شرايط مخفي وجود دارد اما به هر حال بايد ابتکار زد و دخالت اين کميته ها در بحث ها، سياست گذاري ها، انتخابات ها و تصميم گيري هاي حزب را تامين کرد. به دليل شرايط پليسي شايد موقتا نشود سيستم انتخابات تمام و کمال را داشت اما به هر حال اين کميته ها بايد نمايندگي شوند و اين امر ممکن است انتخابات را نا ممکن کند اما نمايندگي شدن سياسي و تشکيلاتي اين کميته ها محضور بر نميدارد.

بعد از بحث کافي در اين مورد بايد قرار هاي و طرح هاي لازم را به تصويب برسانيم و اسناد لازم را فورا آماده کنيم. رسيدگي به اين امر براي ما اورژانس است.