هشت مارس سنگرى در تحقق آزادى زن و آزادى جامعه

 

اعظم کم گويان

 

هشت مارس روز جهانى زن، يکى از فرازهاى جنبش آزاديخواهى و برابرى طلبى و يکى از لحظه هاى درخشان در تاريخ انسانيت معاصر و محصول ابتکار جنبش کارگرى انقلابى و سوسياليستى در حدود يک قرن پيش است. حدود صد سال است که زنان و مردان حق طلب هر سال در اين روز اعتراض خود را در سطح جهان به مردسالارى و زن ستيزى و به نظام سرمايه دارى بعنوان عامل و مسبب ستم بر زن و نابرابرى و بيحقوقى زنان اعلام مى کنند.

 

در ايران در گرماگرم انقلاب ٥٧ و حدود دو هفته پس از بقدرت رسيدن جمهورى اسلامى، ٨ مارس (١٨ اسفند) به مقطع مصاف جنبش آزاديخواهى زنان بر عليه فرمان حجاب که درست چند روز قبل از اين روز رسما توسط خمينى اعلام شد، تبديل گرديد. دهها هزار زن در اين روز در تهران و تبريز و شيراز و سنندج در اعتراض به فرمان حجاب خمينى به خيابانها ريختند و فرياد زدند "ما انقلاب نکرديم تا به عقب برگرديم" و "آزادى، نه شرقى نه غربى، جهانى است" و با پلاکاردها و شعارهاى خود عليه حکم حجاب اسلامى ايستادند. قداره بندان حزب الله با تيزبر و زنجير به صفوف زنان و مردان آزاديخواه حمله کردند و بسيارى را زخمى و دستگير نمودند. نطفه جنبش آزاديخواهى زنان عليه قوانين اسلامى و براى آزادى و برابرى در اين مقطع بسته شد. اکنون سالهاست که زنان و مردان آزاديخواه در ايران به صفوف اعتراض بين المللى هشت مارس پيوسته اند و مراسمها و تظاهراتهاى هشت مارس در تهران و در سنندج از نقاط درخشان اين سنت آزاديخواهى بين المللى در جامعه ايران هستند.

 

از آن زمان تا امروز ميليونها زن در ايران سالهاست براى آزادى و عليه حجاب و آپارتايد جنسى و زن ستيزى اسلامى و مردسالارى مبارزه مى کنند. زنان در ايران بايد آزادى را کسب کنند: آزادى انسان بودن و حرمت داشتن؛ آزادى نه گفتن، آزادى فرياد زدن و دويدن و آزادى لباس پوشيدن، آزادى ابراز وجود و آزادى اعتقاد؛ آزادى بلند حرف زدن و بلند خنديدن؛ آزادى از ترس، آزادى از خفت و آزادى از گرسنگى؛ آزادى ياد دادن و آزادى آموختن؛ آزادى از حکومت دينى؛ آزادى از خشونت، آزادى از نابرابرى در زندگى جنسى و آزادى برابر بودن. اين آزاديخواهى بايد در هشت مارس پيشروى کند.

 

هيچ زمانى مانند دوره معاصر و امروز، جامعه ايران تشنه آزادى زن نبوده است. جنبش زنان براى رهايى و برابرى از ٨ مارس ٥٧ تاکنون قدمهاى بزرگى به جلو برداشته و در عرض و عمق بالغ و تعميق شده است. اين گفته معروف فوريه که مارکس آن را در متن نقد عميقا انسانى خود از رابطه زن و مرد در نظام سرمايه دارى و ستمکشى زن طرح کرد، بيش از هر زمانى در امروز ايران مصداق دارد: "آزادى زن معيار آزادى جامعه است." مارکس رابطه زن و مرد در خانواده و جامعه را انعکاسى از سطح ترقى و پيشرفت اجتماعى مى‌ديد. او بر ستمکشى زن که ريشه آن را نه در اقتصاديات و آرا و افکار واپسگرايانه و ارتجاعى قرون وسطى بلکه در مناسبات بورژوايى حاکم و نظام مالکيت خصوصى و کارمزدى مى‌ديد، تاکيد کرد و با اشاره به گفته فوريه نوشت: "شاخص آزادى و پيشرفت هر جامعه‌اى، رهايى و پيشرفت زنان در آن جامعه است و موقعيت عمومى زنان در جامعه مدرن سرمايه‌دارى غير‌انسانى است. پيشروى زنان بسوى رهايى همواره معيار تحول و تکامل هر دوره‌اى از تاريخ است. چرا که درست در رابطه زنان با مردان و ضعيف نسبت به قوى است که غلبه و پيروزى طبيعت انسانى بر توحش آشکار و عيان مى‌شود. رهايى زنان در جامعه شاخص سنجش رهايى کل آن جامعه است. موقعيت حقارت‌بار زنان وجه مشخصه تمدن معاصر است، همانطور که زنان در دوران بربريت و توحش، موقعيت فرودستى داشتند با اين تفاوت که در دوران بربريت ستم بر زنان بطرز آشکار و بدون ابهام و پيچيدگى اعمال مى‌شد. در جامعه معاصر سرمايه‌دارى ستم بر زنان بشکلى پيچيده، فريبکارانه، مبهم و رياکارانه اعمال مى‌شود"

 

هشت مارس سنگرى عليه توحش نظام سرمايه دارى و براى تحقق آزادى زن و آزادى جامعه است. زنان و مردان حق طلب و آزاديخواه بايد در تدارک هرچه وسيعتر و با شکوه تر اين روز جهانى و تحکيم اين سنگر پايدار مبارزه براى آزادى و برابرى باشند.

 

زنده باد هشت مارس

 

زنده باد آزادى و برابرى