فعالیت اجتماعی

نامه ای به یك رفیق

بهرام مدرسی

رفیق عزیزم٬ من دررابطه با كانون شما نكاتی داشتم كه لازم دیدم به اطلاعتان برسانم.

شما تصمیم گرفته اید كه كار این كانون را به این شكلی كه الان هست ادامه دهید و گسترشی در كار آن را در نظر نگرفته اید.

این تصمیم به نظر من اشتباه است! این كانون امروز مستقل از اینكه چه تعداد عضو دارد و كلا دامنه فعالیتش چه وسعتی دار ددر بین محافل سیاسی و كانون های دیگر تابلوی رادیكالیسم و تیز بینی شده است. "بچه های كانون" اصطلاحی است كه بارها در این جا و آنجا شنیده میشود. این رادیكالیسم طبعا نتیجه فعالیت و كار خود شما است و از این بابت باید به شما جدا خسته نباشیدی اساسی گفت. اما سوال امروز این است كه شما با این اعتبار خوب سیاسی چه میكنید؟ آیا این تابلو را میخواهید نگه دارید یا نه؟ اگر آری راهش چیست؟ و كلا آیا ادامه كار آن به این شكل امروز جوابگو است؟ و كلا چرا این كانون در جذب افراد جدید و نگه داشتن آنها با خود ناموفق بوده است؟ و چه باید كرد كه این ضعف برطرف شود؟

شما با تصمیمتان كلا قبول كرده اید كه امكان گسترش این كانون را ندارید و فقط تابلوی آن را میخواهید به این شكل امروز نگه دارید. در این تصمیم به نظر من اقرار به این وجود دارد كه ما نمیتوانیم افراد جدید را جلب و جذب و حفظ كنیم در این تصمیم گفته میشود كه بالاخره سد فعالیت محفلی را نمیتوانیم بشكنیم و به همین شكل امروز ادامه میدهیم.

آنچه كه به نظر من تا امروز مانع شده است كه كانون ما گسترش پیدا كند و اعضای جدید بگیرد و از این اعتبار خوب سیاسی كه امروز دارد بیشترین استفاده را بكند٬ نوع فعالیت غیر اجتماعی است كه متاسفانه ما در این كانون داشته ایم. علیرغم تلاشهایی كه كرده ایم متاسفانه نتوانستیم نوع كار این كانون را تغییر دهیم و خود این مانعی بر سر گسترش كار این كانون است.

نگاهی به كار تاكنونی این كانون نشان میدهد كه علیرغم استارت بسیار خوب این كار و علیرغم رادیكالیسم چشمگیری كه این كانون از خود نشان داده است٬ كسی به آن اضافه نشد و حتی كسانی هم كه در دوره ای با آن كار كردند هم پراكنده شده اند. دلیل این به نظر من همان فعالیت نه اجتماعی كه محفلی ما در این كانون بوده است. به نظر من امروز بخصوص با اتكا به "تابلویی" كه این كانون دارد و با توجه به فضای سیاسی كه وجود دارد میتوان از این رادیكالیسم استفاده كرد و تعداد هر چه بیشتری عضو را به این كانون اضافه كرد. رادیكالیسم آدم جمع كن است به شرط اینكه آن را در ابعادی اجتماعی ببینیم. این رادیكالیسم مادام كه فقط به خود ما و بچه های دورو برمان محدود شود اما٬ این بلایی سرش میاید كه ما امروز شاهدش هستیم.

نكاتی كه در این رابطه نقیصه كار ما را بخوبی نشان میدهند:

- به هیچ عرصه فعالیت اجتماعی معینی وصل نشدیم. به نظر من فعالیت ما در این كانون به هیچ مسله اجتماعی معینی در جامعه وصل نشد. رادیكالیسم را عموما نمایندگی كرد ولی به مسله معینی در جامعه مستقیما وصل نشد. این كانون برای مثال قرار است كه به چه چیز معینی جواب دهد؟ نمیشود همان انتظاری را كه از یك حزب سیاسی داریم از چنین كانونی داشته باشیم. یك حزب سیاسی طبیعی است كه باید به كل مسایل اجتماعی جواب دهد و اظهار نظر كند و راهكار نشان دهد. برای كانون ما اما این كاملا غلط است كه همان انتظاراتی را كه از یك حزب سیاسی داریم را مقابلش قرار دهیم. كانونی كه بنابراین تلاش میكند به همه چیز جواب دهد – و جواب درست هم تا حالا داده است- و زمین اصلی فعالیتش را بعنوان یك ارگان اجتماعی فراموش میكند٬ به معنی وصل نبودن به هیچ مسله اجتماعی میعنی در جامعه خواهد بود و پایش بنابراین نه رو زمین بلكه در هوا است.

روشن است كه فقط با بحث سیاسی نمیتوان مردم را با خود همراه و یا در كانون خود متشكل كرد. مردم و در این مورد مخاطبین این كانون باید ببینند كه این كانون به فلان مسله مشخص جواب میدهد و پیوستن ما به این كانون ما را در امر دفاع از این مسله تقویت میكند. این نكته ای است كه میخواهم بر آن تاكید كنم. این كانون باید فعالیت در زمینه یا زمینه های معینی را كار خودش بداند و روشن باشد برایش كه از این جا و از این پنجره وارد مجادلات سیاسی در جامعه میشود. كانون ما اما تاكنون همانطور كه گفتم بیشتر حرف سیاسی خوب زده است و زمین بازی معینی نداشته است. بنابراین سوال آن وقت این است كه خوب چرا باید كسی به این كانون اضافه شود و یا بیاید و عضوش بشود؟؟؟

عدم ناروشنی این مهم باعث شده است كه خود شما در فعالیتتان در این رابطه سر به همه جا بزنید و همه كار بكنید ولی مشخصا معلوم نیست كه این كانون به چه چیز میخواهد جواب بدهد. سوال این است كه این كانون در جامعه به چه مسله اجتماعی معینی میخواهد جواب بدهد؟ اگر این را بدانیم آنوقت آن پنجره ای كه از آن به جامعه نگاه میكنیم را مشخص كرده ایم و آن وقت افراد زیادی میتوانند ببینند كه با پیوستن به این كانون آن امر اجتماعی كه میخواهیند جلو ببرند را بهتر انجام خواهند داد.

مسایل متنوعی میتوانند مطرح باشند: زنان٬ كودكان٬ سالمندان٬ كارگران٬ جوانان٬ دانشجویان و هزار مسله اجتماعی دیگر. سوال این است كه كانون ما كدامیك از این ها را و درهر زمینه چه موردی را مسله خودش میداند و واقعا برایش كار میكند؟ به این اگر جواب دهیم قدمی بزگ را در اصلاح كار كانون برداشته ایم.

- فعالیت محفلی بجای فعالیت اجتماعی. مستقل از نكته بالا به نظر من یكی دیگر از اشكالات كار ما تا امروز در این كانون فعالیت محفلی ما با هم بوده است. مادام كه ما عرصه فعالیت اجتماعی معینی را برای خودمان تعریف نكنیم و جدا در این عرصه هم كار نكنیم. مبنای نزدیك بودن كسانی كه با این كانون كار میكنند دیگر نه امر مشترك جلو بردن اهداف معینی در یك عرصه مبارزه اجتماعی٬ كه نزدیكی صرف سیاسی آن ها با هم خواهد بود! این طبیعی است كه به كار ما بجای این كه رنگی اجتماعی قوی بدهد٬ رنگی بشدت محفلی و "سیاسی" و طبیعتا محدود میدهد. فلانی بجای این كه از سر اینكه در آن مسله اجتماعی معین چه جایگاه و نقشی دارد و آیا در مبارز برای تحقق اهداف ما در این مبارزه معین با ما اشتراك نظر دارد یا نه٬ به ما نزدیك یا دور شود٬ از سر این كه در مورد فلان مسله عمومی سیاسی و متاسفانه گاها "تیوریك" به ما نزدیك و یا دور شده است.

من به این فعالیت محفلی میگویم. فعالیت محفلی طبعا در جاهایی میتواند جواب مسایل معینی باشد اما در یك فعالیت اجتماعی كشنده است!

- نداشتن زمین سفت زیر پایمان. نداشتن و وصل نبودن به یك امر اجتماعی معین و تنها صرفا از سر سیاست چنین كانونی را چرخاندن٬ قدری مردم را در نزدیك شدن به ما در این كانون میترساند! اگر فعالیت سیاسی به امری اجتماعی وصل باشد٬ میشود از آن با اتكا به نیرویی كه جمع كرده ایم دفاع كرد. اما فعالیتی كه صرفا سیاسی است و صرفا از سر سیاست میتوان به آن پیوست٬ برای فعالین اجتماعی و كلا مردمی كه امرشان این جا و آنجا جلو بردن یك امر اجتماعی معین است٬ "خطرناك" میكند. طبیعی است كه ما امر سیاسی اصلی مان را در خود حزب و ارگان های آن جلو میبریم. امری كه همین فعالیت های اجتماعی جز بسیار بزرگی از آن هستند. اما نمیشود و نباید كل این كار حزبی را از دریچه یك كانون و یا تشكلی كه باید امرش مبارزه و اتحاد مردم برای یك امر اجتماعی معین است٬ جلو برد.