|
پشت پرده اظهارات اخير بوريس جانسون
امان کفا
ابتدا خواست ديدار حضورى با مقامات جمهورى اسلامى، و قصد جانسون به سفر به ايران ابراز شده بود. البته از چند هفته قبل، اخبار مربوط به این سفر به ايران، بدنبال خبر تصویب يك بسته پيشنهادى به جمهورى اسلامى، به میدیا راه پیدا کرد. گرچه مفاد اين بسته اعلام نشده است، اما عواملی که تماس از نزدیک امروز را ضروری می کند، مسلما بی ربط به تحولات اخیر نمی تواند باشد. از یک طرف، سخنرانی و اظهارات ترامپ و نمایندگان هیئت حاکمه در آمریکا، مشکلات موجود در خود آمریکا و تقابلاتش با اروپا و چین و دیگر رقبا، خود را در نمای "خواست تحت فشار گذاشتن ایران" به جلو صحنه دیپلماتیک کشانده است. از طرف دیگر، کردستان، حضور و توسعه نظامی جمهوری اسلامی، عربستان سعودی و مسائل درونی آن، اسرائیل و اتفاقات اخیر در لبنان و ... بطور کلی اوضاع خاورمیانه، نیاز به بازبینی بر توافقات گذشته را بیشتر و بیشتر در میان سران قدرت های امپریالیستی مطرح کرده است. در نگاه کلی، گویا اتحادیه اروپا کماکان سیاست "نرم" در برخورد به جمهوری اسلامی را دنبال می کند و سعی بر گرفتن قراردادهای تجاری است، اما آمریکا خواهان برخورد "سختگیرانه " و محدود شده جمهوری اسلامی می باشد. اینکه این تصویر تا چه اندازه واقعی است، از حوصله این نوشته کوتاه خارج است و به جایی دیگر باید موکول شود. ولی آنچه مسلم است این نکته است که سیر وقایع به شکلی است که توافقات و تصمیماتی که حتی چند ماه پیش در میان دولت های ۵ بعلاوه ۱ مفروض گرفته می شد، امروز دیگر حداقل به همان درجه گذشته، قابل اتکا نیست. در این میان دولت بریتانیا، بنا به روابط "ویژه" خود با آمریکا، علاوه بر روابط "نزدیک" با اتحادیه اروپا، سعی دارد نقش پادرمیانی را این دوره بازی کند. اما، دولت ترزا می، خود در این میان دچار مشکلات عدیده ای است و با بحران كاركرد دولتی مواجه است. دولت ترزا مى، در حال حاضر، علاوه بر نامعلومى شرايط در پيش رو اين كشور بدنبال بركزيت، انهم در بطن شرايط نامتعارف سياسى و اقتصادى دنياى امروز، دست و پنجه نرم می کند. دولت ترازا می سعی دارد چنین وانمود سازد که در فردای برکزیت و خروج قطعی از اتحادیه اروپا، امکان دستیابی این کشور به قراردادهای جدید تجاری را ممکن تر خواهد ساخت. اما چنین تدابیر "راهگشايى" دولت خود هرروزه با افشاگری های درونی و "دروغ است" های متعدد در پارلمان مواجه بوده است. فشارهای جناح هاى موافق و مخالف درون حزب محافظه کار، بیانگر همان فشارهایی که ناشی از همین آینده نا مطمئن است به جایی رسیده است که دولت مجبور به اتخاذ سياست هاى پراگماتیستی و بعضا متناقض شده است. علاوه بر همه این مشکلات درونی حزب محافظه کار، اسکاندل های پی در پی و متعدد در بالاترین سطوح دمکراسی پارلمانی، حتی درون کابینه ترازا می، بر شدت و وسعت يافتن موج نارضايتى عمومى در اين كشور افزوده است و به همین دلیل در یک کلام موقعیت و جایگاه و قدرت اراده این دولت را بمراتب شكننده كرده است. بسته پیشنهادی که بوریس جانسون قرار است به جمهوری اسلامی ارائه دهد، خود به میزان زیادی، بیانگر چنین اوضاعی در خود است. بی جهت نیست که جانسون بین اروپا و امریکا، برای دستیابی به یک توافقی در طی این مدت اخیر در رفت و آمد بوده است تا بتواند حداقل توافقی را به ایران ارائه کند. و باز شکی نیست که جمهوری اسلامی هم به این شرایط به روشنی آگاه است و از هر فرصتی برای بهبود موقعیت خویش در این توافق نامه استفاده می کند. مسئله پرونده نازنین زاغری (راتکلیف) بخشی از این داستان است. برای دو طرف نه این فرد و نه این پرونده اصلا تعیین کننده و مهم نیست، بلکه تنها بهانه ای است که طی آن قرار است چه آزادی وی، و چه ادامه و تمدید حبس، بیانگر "پیروزی" یک طرف، بیانگر "حضور نیروهای معتدل" و یا حتی "عدم دخالت در مسایل درون کشوری" و... باشد. این پرونده تنها بهانه ای است که امکان مانورهاي تبلیغاتی به هر دو طرف این کشمکش می دهد. دو طرفی که هرکدام با بن بست های واقعی دست بگریبانند. اظهارات ظریف در مورد جدایی کامل سه قوه در ایران، آنهم در کشوری که وکیل مدافع این پرونده، به جرم دفاع کردن، خود مورد محاکمه قرار می گیرد، بیش از اندازه کریه و مشمئز کننده است. بهرحال، این بسته پیشنهادی و خط و نشان ها و یا توافقاتی که قرار است در پی داشته باشد، هر چه باشد فعلا مخفی است و دور از چشم مردم همه دنیا، و مشخصا مردم ایران است. اما تنها همین کافی است که بار دیگر نشان داد که کل چنین دیپلماسی سری و پشت پرده که قرار است در دیدار جانسون با مقامات جمهوری اسلامی انجام گیرد، خود به تنهایی صحه گذاشتن بر شامورتي بازی سیاسی مشخصه دنیای امروز است. به این نمایش کثیف که هر روزه توسط کل دولت های بورژوازی برای سانسور کردن حقايق نزد مردم درمعاهده ها و قراردادهای بين خوشان رد و بدل ميشود، بایستی خاتمه داد.
|
