مبانی فعالیت حزبی و سازمانی ما در ایران

معرف: خالد حاج محمدی

قطعنامه بعدی مبانی حزبی و سازمانی ما در ایران است. در این زمینه به چند نکته اشاره میکنم. در مباحث تا کنونی کنگره از گزارش کمیته مرکزی تا قطعنامه اوضاع سیاسی، مستقل از اوضاع منطقه و تحولاتی که در خود جامعه ایران ایجاد شده به فاکتورهایی اشاره کرده ایم که یک پای آن موقعیت خود حزب حکمتیست در جامعه ایران در دوره اخیر است. 

این دوره جدید از حزب حکمتیست طلب میکرد به سوالاتی جواب بدهد که طی چهار پنج سال اخیر این سوالات روی میزش نبود و اکنون هست. مسائل و مشکلاتی که شاید دیروز به این اندازه برای حزب ما برجسته نبود اما امروز برجسته اند. امروز حزب در ایران موقعیتی دارد که دو سال قبل، سه سال قبل و چهار سال قبل این موقعیت را نداشت. این موقعیت باعث میشود که در این زمینه مبانی فعالیت سازمانی را روشن کنیم. مباحثی که در این قطعنامه آمده است جدید نیست و در مباحثات قبلی ما نیز آمده است. مباحث این قطعنامه را در بحثهای منصور حکمت تا متاخرترین مباحثات کورش مدرسی،  از برنامه حزب تا مباحثات ما در مورد تحزب کارگری،  از کمیته های کمونیستی تا کمیته های کمونیستی جنبشی، میتوان دید. اما لازم بود بر اساس موقعیتی که اکنون داریم اینها را در یک سند جمع کرد و توضیح داد و تاکیداتی که در دوره اخیر داریم را در آن جای دهیم،  چیزی که این قطعنامه تلاش میکند جواب دهد. 

در مباحثات تا کنونی کنگره همه رفقا بر تمایز خطی ما از چپ موجود تاکید کردند. اما تمایز پراتیکی و تمایز جنبشی ما و سنت سیاسی متمایز را شکل دادن در جامعه ایران آن چیزی است که معضل کمونیسم دوره ما است که در پیامهای رفقای احزب کمونیست کارگری عراق و کردستان هم بدرست بر آن تاکید شد. خط متمایز سیاسی اگر به سازمان متمایز،  به پراتیک متمایز کمونیستی،  به راه انداختن جنبش متمایز سیاسی تبدیل نشود راه به جایی نخواهیم برد و معلوم نیست این خط متمایز سیاسی تا کجا دوام میآورد. تلاش قطعنامه بر جنبه هایی است که تا جایی که به مبنای فعالیت حزبی و سازمانی ما در ایران برگردد، خط متمایز ما را به پراتیک متمایز و جنبش سیاسی متمایز سوق دهد. 

بعلاوه در دوره اخیر و بعد از مباحثات تحزب کمونیستی طبقه کارگر که سیاست رسمی ما است،  سوالاتی در مقابل حزب ما قرار گرفته از جمله اینکه تکلیف کمیته های حزبی چه میشود،  کمیته های کمونیستی جنبشی کجا و چگونه و... که در این دوره در مقابل رفقای ما در ایران و در مقابل رهبری حزب هم قرار گرفته و لازم بود به اینها هم جواب بدهیم. 

سند مبانی فعالیت حزبی و سازمانی ما تا جایی که به فعالیت حزب در ایران مربوط است،  تلاشی است برای شکل دادن به پراتیک متمایز کمونیستی و شکل دادن به یک سنت متمایز سیاسی.

 مقدمه قطعنامه تلاش میکند بگوید این سیاست کجای استراتژی ما برای انقلاب کارگری قرار میگیرد و رابطه اش با آن چیست. طبیعتا اتخاذ هر سیاست،  تاکتیک  و پراتیکی،  علیرغم اینکه رنگ یک دوره معین را برخود دارد،  تلاش میکند اتصال خود را با استراتژی حزب برقرار کند و خشتی باشد از دیواری که شما به عنوان یک حزب کمونیستی به عنوان استراتژی خود در دستور خود و جنبش تان  گذاشته اید، که بسازید. 

قطعنامه تاکید دار که اولویت این دوره ما ساختن حزب در ایران است و مرکز توجه ما برای ساختن حزب پرولتاریای صنعتی ایران است. سند برای این امر در این دوره معین بر اولویتهایی تاکید دارد. البته میتوان به این اولویتها خیلی مسائل دیگر را اضافه کرد،  اما سند تاکید بر اصلی ترین مسائلی در این زمینه دارد که در این دوره معین برای ما مهم اند. ما تلاش کردیم بر مسائلی تاکید کنیم که نه تنها تشکیلات ما،  بلکه و بعلاوه سر کمونیستهای ایران و هر فرد،  جمع،  محفل و گروهی که خود را کمونیست میداند و حداقل خودش را به مانیسفت متصل میداند، به یک سنت سیاسی دیگر و به پراتیک اجتماعی دیگری بچرخانیم. علیرغم اینکه خطاب سند تشکیلات ما در ایران و حزب ما است اما ما سعی کرده ایم که کل این جنبش،  کل کمونیستهای ایران را متوجه یک پراتیک دیگر و یک سنت سیاسی دیگر کنیم که در پراتیک کمونیسم موجود جامعه ما جایش خالی است. این جهت گیری در سیاستهای ما جدید نیست، اما در پراتیک تشکیلات خود ما و رفقای ما و آدمهایی که به خود کمونیست میگویند و از چپ موجود ایران فاصله دارند، علیرغم نظرات مارکسیستی آنها، به میزان زیادی غایب است. اشاره کردم که علیرغم اینکه خطاب سند تشکیلات ما است اما این سیاست و جهت تنها برای تشکیلات ما نیست و ما آرزو داریم هر کمونیستی در جامعه ایران این را مبنای فعالیت خود قرار دهد. 

ما در کل مباحثات جریان خود از اتحاد مبارزان کمونیست تا حزب ما و دوره کنونی تاکید کرده ایم که طبقه کارگر توده ای بی شکل نیست. گفته ایم تحزب کمونیستی طبقه کارگر اشکال خود را دارد و این تحزب در شکل محافل و شبکه های کمونیستی و  مبارزاتی، که ما آنها را به نام کارگران رادیکال سوسیالیست اسم برده ایم، موجودند. ما در دوره ای گفته ایم تلاش میکنیم تحزب کمونیسم طبقه کارگر را از سطح موجود ارتقا دهیم. مخاطب ما در این سند کمونیستهای طبقه کارگر قبل از هر کس و جمعی،  این محافل است. تلاش این قطعنامه هم برای رفقای ما تاکید بر کار و نوع فعالیت آنها اساسا در این محافل است. سند تاکید دارد که ارتقا تحزب کمونیستی این جمعها و محافل امری جدی است و این مهم در خدمت استراتژی انقلاب کارگری است. در این سند بر بحث کورش مدرسی در مورد تحزب کمونیستی طبقه کارگر تاکید داریم و گفته ایم ما تلاش میکنیم تحزب کمونیستی موجود طبقه کارگر را که در شکل محافل و شبکه های کارگران سوسیالیست است، به سطح کمیته های کمونیستی جنبشی ارتقا دهیم. در سند تاکید کرده ایم که بدلیل متکامل نشدن تحزب سیاسی و تجزیه خطی در طبقه کارگر، بدلیل اینکه تجزیه خطی در میان کمونیستهای این طبقه شکل نگرفته است،  ما بر شکل دادن به کمیته های کمونیستی جنبشی تاکید کرده ایم که تا کنون هم سیاست ما بوده است. 

از ما سوال میشود که آیا حزب حکمتیست کمیته های کمونیستی حزبی درست نمیکند؟ آیا در همه جا تلاش میکند کمیته های کمونیستی جنبشی را شکل بدهد؟ و.... که به اینها هم جواب داده ایم. ما هیچ وقت نگفته ایم کمیته کمونیستی حزبی درست نمیکنیم. تا جایی که به تحزب کمونیستی در طبقه کارگر برگردد به روشنی بر کمیته های کمونیستی جنبشی تاکید کرده ایم. بعلاوه حزب حکمتیست بنیه و چهارچوبه سازمانی خود را بر اساس کمیته های کمونیستی حزبی گذاشته است. ما در درون طبقه کارگر و در دوره معین کنونی جواب نیاز تحزب کمونیستی این طبقه را بر اساس اوضاع کنونی دادیم و آنهم تاکید بر کمیته های کمونیستی جنبشی است که در این سند هم بر آن تاکید کرده ایم. 

ما در این سند تاکید کرده ایم که هر جا امکان داشته باشد،  کمیته های حزبی را درست میکنیم. تاکید کرده ایم که حزب را بر پایه کمیته های کمونیستی حزبی میسازیم و در سند بر آن به عنوان یکی از اولویتهای اصلی این دوره حزب تاکید گذاشته ایم. لذا ساختن حزب و سازمان دادن آن در ایران بر کمیته های حزبی متکی است. در این سند همزمان بر خصوصیات این کمیته ها تاکید کرده ایم. در مباحثات تا کنونی کنگره و خصوصا در بحث گزارش کمیته مرکزی بر جنبه هایی از این بحث اشاره شد. سند تاکید دارد که کمیته های کمونیستی جمع عددی هر تعداد آدمی که به خود میگویند کمونیست نیست. کمیته های کمونیستی یک فونکسیون اجتماعی است. ارزیابی ما از این کمیته ها و از کار و فعالیت آنها نه الزاما از سر میزان تعلق سیاسی آنها،  تعلق حزبی آنها به حزب حکمتیست بلکه اساسا بر مبنای پراتیک کمونیستی و اجتماعی آنها است. ارزیابی ما بر اساس میزان کار و تاثیر اجتماعی، میزان نفوذ اجتماعی آنها در طبقه کارگر،  در محلات زحمتکش نشین و...،  تاثیر و نقش مستقیم در مبارزات آنها است. معیار ارزیابی ما از این کمیته ها و ابزار سنجش برای برسمیت شناختن آنها به عنوان کمیته کمونیستی،  نقش رهبری کننده اجتماعی و حزبی آنها است. همچنانکه اشاره کردم مبنای ارزیابی ما از این کمیته ها و از کار سازمان حزب در ایران، معیار ما برای برسمیت شناختن یک کمیته کمونیستی به عنوان کمیته حزبی این ملاکها است. به این اعتبار هر جمعی که دور هم جمع میشوند،  خیلی علم مارکسیسم را بلدند،  با خط و سیاست این حزب آشنا هستند و خود را حزبی میدانند، الزاما کمیته کمونیستی نیستند. ما روی جنبه اجتماعی و نقش و تاثیر اجتماعی و میزان نفوذ و تاثیر در طبقه کارگر، نقش در متحد کردن کارگران و تاثیر در مبارزات موجود آنها را معیار قرار داده ایم و روی اینها در این سند تاکید کرده ایم. به همین دلیل در سند و به عنوان شاخص موفقیت این کمیته ها بر نقشی که آنها در مبارزه طبقه کارگر دارند، بر نفس تاثیر در مبارزه و رهبری مبارزه تاکید داریم و اینها را به عنوان شاخص موفقیت کمیته کمونیستی قرار داده ایم. 

مسآله دیگری که در سند بر آن تاکید داریم امنیت است. همه میگویند در ایران آثار مارکسیستی در دسترس هست که هست، میگویند آدمهایی به نام مارکسیسم علنا صحبت میکنند که صحبت میکنند، آزادی های نسبی برای عده ای هست و روشنفکرانی به نام مارکسیسم حرف میزنند، همه اینها درست است. اما این آزادی مطلقا و مطلقا برای تحزب کمونیستی طبقه کارگر موجود نیست. برای حزب کمونیستی که انقلاب کارگری امرش باشد مطلقا موجود نیست و قضیه کاملا برعکس است. به این نوع از کمونیستها حساس اند و این خط قرمزهای بورژوازی ایران و سرمایه در ایران است. به همین دلیل ما در این سند بر امنیت تاکید کرده ایم و گفته ایم نه تنها امنیت تشکیلات خودمان در ایران، بلکه و بعلاوه امنیت فعالین کمونیست، امنیت فعالین و رهبران کارگری برای حزب ما مهم است. در همین رابطه سند بر تلفیق کار علنی و مخفی، بر برسمیت شناختن و تشخیص توازن قوا٬ نفوذ اجتماعی فعالین و رهبران کمونیست و نکات دیگری در همین زمینه تاکید کرده و گفته ایم حزب ما نسبت به امنیت،  چه امنیت تشکیلات خود و چه امنیت فعالین کمونیست و کمونیستها طبقه کارگر حساس است. گفتیم حزب ما باید سطح بالایی از امنیت و مبارزه با پلیس سیاسی و شناخت آنرا در دستور کار خود قرار دهد. در مورد هر کدام از این مسائل میشود بحث مفصل کرد و اما تا جایی که به قطعنامه مبانی فعالیت حزبی و سازمانی ما برگردد، نمیتوان بیشتر از این را در آن گنجاند و اشاره کرد.