اختلافات در حزب حکمتیست
مصاحبه کمونیست با آذر مدرسی

کمونیست هفتگی: پس از انتشار "پلاتفرم سیاسی-عملی هیئت دائم" دفتر سیاسی حزب٬ حزب حکمتیست عملا دوشقه شده و سرنوشت آن با مخاطرات جدی روبرو است. ظاهرا انتشار پلاتفرم ارگان رهبری نباید حزب را با چنین مخاطراتی روبرو کند. ماجرا از چه قرار است؟
آذر مدرسی: اگر این پلاتفرم در چارچوب اختیارات هیئت دائم و دفتر سیاسی حزب بود قطعا با چنین عکس العمل سیاسی و تشکیلاتی روبرو نمیشد. سندی که به نام پلاتفرم هیئت دائم منتشر شده سندی است در باره استراتژی سیاسی و سازمانی حزب حکمتیست که قانونا فقط در صلاحیت کنگره حزب بعنوان بالاترین مرجع صلاحیتدار تعیین استراتژی حزب است. دلیل وضعیت بحرانی امروز حزب زیر پا گذاشتن این اصل ابتدائی از طرف هیئت دائم و اکثریت دفتر سیاسی حزب است. ما تمام تلاش خود را برای متوجه کردن رفقا به خطای تشکیلاتی که مرتکب شده اند کردیم. تمام مجاری قانونی را طی کردیم. متاسفانه نتیجه ای نداد. حزب حکمتیست حزبی است که نه فقط سنت بیشترین همفکری و بیشترین تلاش برای متحد کردن را از رهبری حزب دارد بلکه این سنت و توقع را بسیار روشن به موازین تبدیل کرده است. طبق یکی از قرارهای این حزب "اتحاد حزب به اعتبار خود یک هدف مهم و حیاتى است. تلاش براى متحد کردن و متحد نگاه داشتن، تلاش براى قانع کردن، و کوشش براى بهم بافتن اعضا و کادرهاى حزب یکى از مهمترین و حیاتى ترین وظایف هر كادر، هر كمیته، دفتر سیاسى و لیدر حزب است." متاسفانه رفقا به اعتراض سردبیر نشریه کمونیست، به اعتراض و شکایت ٥ عضو دفتر سیاسی، به تقاضای دبیر کمیته مرکزی و شکایت تعدادی از اعضا کمیته مرکزی وقعی نگذاشتند و سند را که قبلا هیئت دائم رو به بیرون منتشر کرده بود٬ در دفتر سیاسی به تصویب رساندند. با تصویب این سند مرجعی که به پلنوم و کنگره تعهد داده بود حزب را طبق مصوبات رسمی آن پیش ببرد، عملا تعهد و قرارداد خود با حزب را یکطرفه لغو کردند. حزب و هیچ مرجعی این رفقا را خلع مسئولیت یا برکنار نکرده است. این رفقا با تصمیم خود و تصویب سند قرارداد و تعهد خود به حزب را یکطرفه ملغی کردند. ما تمام این موارد را در جلسه به رفقا هشدار دادیم که متاسفانه توجهی به آن نشد و با اتکا به اینکه اکثریت دفتر سیاسی با سند موافق بود آنرا تصویب کردند. طبیعی بود این عمل و اعلام علنی اینکه حزب حکمتیست باید تغییر ریل بدهد، و علامت سوال جدی گذاشتن روی سیاستها و استراتژی حزب با اعتراض بخش وسیعی از حزب روبرو میشود.

کمونیست هفتگی: چرا شما، اقلیت دفتر سیاسی، فراکسیونی در مقابل اکثریت دفتر سیاسی تشکیل ندادید؟
آذر مدرسی: ببینید در حزب حکمتیست و هر حزب سیاسی جدی دیگری تشکیل فراکسیون در حزب، نه در یک ارگان، حول سیاست و پلاتفرم صورت میگیرد نه حول افراد. اینطور نیست که هر کسی امروز در هر ارگانی در اقلیت قرار گرفت فراکسیون بزند و فردا دیگری که در اقلیت قرار گرفت فراکسیون اعلام کند. این کاریکاتور کردن منطق و ضرورت تشکیل فراکسیون در یک حزب سیاسی است. علاوه بر این طبق موازین حزب حکمتیست "فراکسیون یک سازمان حزبی در مقابل خط رسمی حزب است برای سوق دادن حزب به سمت دیگری." در نتیجه این استدلال که "اقلیت دفتر سیاسی" باید فراکسیونی را اعلام میکردند پوچ و وارونه کردن مسئله است. اقلیت دفتر سیاسی که کماکان روی خط رسمی حزب تاکید دارد نماینده اکثریت حزب به معنی مصوبات رسمی آن است. اعلام فراکسیون کار رفقائی است که خواهان سوق دادن حزب به جهت دیگری هستند نه کسانیکه متعهد به مصوبات رسمی حزب اند. حزب حکمتیست بیشترین امکان را برای هر رفیق یا رفقائی که خواهان تجدید نظر در سیاستهای تاکنونی حزب اند فراهم کرده است. حزب ما موازین حزبی دقیقی در مورد چگونگی تشکیل فراکسیون، حقوق سیاسی، تشکیلاتی و مالی فراکسیون دارد. این راه در مقابل منتقدین خط رسمی حزب باز است که برای تغییر سیاستهای حزب تلاش کنند و آن را تغییر دهند. راهی که متاسفانه این رفقا طی نکردند و پس از انتخاب شدن بعنوان رهبری حزب پلاتفرم خود را در تقابل با خط رسمی حزب اعلام کردند.

کمونیست هفتگی: نقد و چلنج خط رسمی حزب از جانب مدافعان تغییر ریل حزب٬ کدام پروسه را طی کرده است؟ مگر قرار نبود حزب حکمتیست اختلافات خود را علنی و شفاف طرح کند؟ چرا نه تنها جامعه بلکه اعضا تشکیلات حزب هم از نقد سیاستهای تا کنونی حزب و خط رسمی حزب بی اطلاع است و یکدفعه شوکه شده اند؟
آذر مدرسی: اینهم یکی از سنتها و موازین پیشبرد اختلاف نظر در حزب حکمتیست است که متاسفانه در یکسال گذشته از طرف رفقای منتقد خط رسمی پیش نرفت. بطور واقعی نقد این رفقا به سیاستها و مصوبات رسمی حزب نه فقط رو به جامعه طرح نشد بلکه حتی در مراجع حزبی نیز طرح نشده است. قبول میکنید که اختلاف نظر در رهبری حزب حکمتیست در مورد تحلیل از اوضاع سیاسی، یا در مورد مبحث "تحزب کمونیستی" و تشکیل کمیته های کمونیستی جنبشی هنوز اختلاف در چارچوب سیاستهای موجود است. در هیچ مرجع رسمی اینکه حزب باید تغییر ریل بدهد طرح نشده است. در اجلاسهای مختلف و بخشا در سخنرانی های بیرونی تعدای از این رفقا مباحثی چون "حزب از مبانی خط حکمت فاصله گرفته است"، "در گذشته پاسیو بوده ایم" (که گاها دو سال گذشته را شامل میشد و گاها چهار سال گذشته را) یا "باید به مباحث حزب و قدرت سیاسی برگردیم" طرح میشد. ما با مشاهده این مسئله تمام تلاش خود را کردیم که این رفقا روشن و صریح تمام نقد خود را یکباره به سیاستها و پراتیک تاکنونی حزب طرح کنند، به آنها گفتیم که طرح نظرات به این شکل قطره چکانی مرگ حزب و خود رفقا است. گفتیم سنت این حزب مبارزه سیاسی شفاف و علنی است. گفتیم نقد گذشته حزب کفر نیست، گفتیم راه اکثریت شدن طرح روشن نظرات و قانع کردن حزب به درستی نظراتشان است نه مخفی کردن آن. متاسفانه رفقا راه دیگری را برای طرح نظر خود در پیش گرفتند. رفقا به جای طرح روشن نظراتشان سکوت کردند، درپلنوم بیست و یک به قرار در تائید سیاستهای تاکنونی رای مثبت دادند و زمانیکه اعتماد کمیته مرکزی را جلب کردند و بعنوان رهبری حزب انتخاب شدند پلاتفرم فراکسیون اعلام نشده، رسمیت نیافته و غیر قانونی خود را به نام حزب رو به جامعه اعلام کردند.

کمونیست هفتگی: راه حل شما، یا جناحی که خود را مدافع خط تا کنونی حزب میداند، برای برون رفت از این وضعیت چیست؟
آذر مدرسی: ما در بیانیه رسمی خود اعلام کرده ایم که در چنین وضعیتی که رهبری حزب با چنین بحرانی روبرو شده و بالاترین مرجع حزبی یکی از مهمترین قوانین حزبی را زیر پا گذاشته است باید امکان دخالت نمایندگان اعضا و کادرهای حزب را فراهم کرد و کنگره حزب که قرار بود چند ماه دیگر برگزار شود را فوری برگزار کرد. وضعیت امروز حزب ایجاب میکند بیش از هر زمان امکان دخالت اعضا و کادرهای حزب را در سرنوشت حزبشان فراهم کرد. این حق آنها است. اگر وضع غیر متعارف است که هست٬ ایجاد بیشترین امکان دخالت آنها در حیات حزب ضروری است٬ بویژه زمانیکه رهبری حزب در بحران رفته است.
از نظر ما این تنها راه پایان دادن به این وضعیت است. مسئله دیگر در اختیار و در صلاحیت دفتر سیاسی که اکثریت آن قرارداد خود را با حزب لغو کرده، نیست. باید بالاترین مرجع صلاحیتدار حزب یعنی کنگره در مورد استرتژی این حزب تعیین تکلیف کند. ما تمام تلاش خود را میکنیم که با توجه به وضعیت حزب کنگره ای را برگزار کنیم که بیشترین امکان را برای همه رفقا مستقل از نظر سیاسی شان فراهم کند تا بتوانند تصمیم بگیرند و سرنوشت حزب را رقم بزنند.
حزب حکمتیست امروز در دوره زندگی متعارفی به سر نمیبرد. هر تغییری در قوانین حزبی، هر انتخابی، هر تصمیمی امروز رنگ اختلافات موجود را به خود میگیرد. سالم ترین و سیاسی ترین راه برای برگزاری کنگره پنج، راهی که امنیت سیاسی و تشکیلاتی حزب را به آن باز میگرداند قبول کردن نمایندگانی است که بعنوان نمایندگان تشکیلاتهای مختلف از طرف اعضا و کادرهای حزب فارغ از این اختلافات انتخاب شدند و تصمیمات مهمی را در کنگره چهار گرفتند. این تنها راه باز گرداندن اعتماد به حزب و ایجاد امکان قانونی برای دخالت در حیات سیاسی حزب حکمتیست است. تلاش ما این است که نمایندگان آخرین کنگره حزب، کنگره چهار، بعنوان نمایندگان کنگره پنج به رسمیت شناخته شوند و کنگره پنج با همین نمایندگان برگزار شود.
از نظر ما این تضمین کننده برگزاری یک کنگره سالم و سیاسی با هدف تعهد مجدد به اسناد و مصوبات اصلی حزب و قوانین حزبی است. ما تلاش میکنیم حداکثر تا دو ماه دیگر کنگره پنج حزب را با این شرایط برگزار کنیم.