گفتگو با علی زیدونی در باره انجمن کارگران مهاجر در کردستان عراق

 

علی زیدونی از بنیانگزاران و فعال انجمن کارگران مهاجر در کردستان عراق است. او در گفتگوی کوتاهی به سوالات زیر در باره انجمن پاسخ داده است. *

محمد راستی: انجمن  کارگران مهاجر چگونه تشکیل شد؟

علی زیدونی: عده ای از کارگران مهاجر و پناهندگان ایرانی پس از گفتگوهای طولانی در حوالی بهمن ماه گذشته (بهمن٩٢) تصمیم گرفتند که جهت پرداختن و تسهیل امور کارگران مهاجر با هر ملیتی و بویژه کارگران ایرانی اقدام به تاسیس انجمن کارگران مهاجر نمایند.

ایده اصلی ان از طرف یکی از کارگران مهاجر بود که او هم در اقلیم کردستان عراق مشغول به کار است و بصورت مداوم به ایران و عراق رفت و آمد میکند. البته بهمراه او تعدادی از کارگران پناهنده ایرانی  وابسته به احزاب کرد هم بودند. اما کسی که بصورت جدی خواستار تشکیل این انجمن بود و بطور مستمر دنبال کار را میگرفت همان کارگر مهاجر بود که روابطی هم با سازمان غیر دولتی کارگران ساختمانی سلیمانیه عراق که بر قرار کرده بود و با طرح ایده انجمن مورد تشویق قرار گرفته بود.

متعاقبا چند کارگر ایرانی دیگر از جانب همان سازمان معرفی شد. این کارگران هم هر کدام تعدادی از احزاب متبوع خود را برای ایجاد انجمن کارگران مهاجر معرفی کردند

من در حوالی مرداد ماه با این کارگران آشنا شدم و در ملاقاتهایی مداوم در مورد تشکیل انجمن صحبت می شد.  البته من بدلایلی روابط کمتری با سایر اعضای بنیانگزار انجمن داشتم.                                                                                                                            

در یکی از جلسات انجمن بحث شد که چطور و از چه کانالی برای ثبت انجمن اقدام کنیم. همه صحبت کردند. تمام بحث افراد در این مورد بود که با یکی از شخصیتهای کرد ایرانی که در اتحادیه میهنی نفوذ دارد ارتباط بگیریم و او میتواند برای ثبت انجمن ما را  کمک کند. این دوستان میگفتند  که ایشان از نزدیکان جلال طالبانی است و اگر حمایت کند کار تمام است.  من مخالفت کردم و گفتم ما میخواهیم  یک انجمن کارگری درست کنیم و بهتر است از همین اول کار دست بدامن کسی نشویم و راه طبیعی اش را برویم.

بعدا معلوم شد که طیف وابستگان به احزاب کورد میخواستند انجمن فقط ثبت شود و در حد یک اسم بماند و از آن طریق کمک مالی از حکومت اقلیم بگیرند و یک منبع مالی  امرار معاش برای خود کسب کنند. ماشدیدا مخالفت کردیم و جلوش را گرفتیم.

در ادامه این وضعیت  یک روز به من خبر دادند که یکی از اعضای موسس انجمن با حضور من در جلسه شان مخالفت کرده است و گفته که فلانی فارس است و کرد نیست و نباید در انجمن حضور داشته باشد. این در مورد یکی دو نفر دیگر بدلایل دیگر مطرح شد که خوشبختانه کنار گذاشته شد.

در تاریخ  ٧ فوریه ٢٠١٤  اولین جلسه اعضای بنیانگزار در محله قرگه سلیمانیه برگزار شد و چهار نفر بعنوان نماینده اعضا به اداره امور سازمآنهای غیر دولتی معرفی شدند و در تاریخ ٧ آوریل ٢٠١٤مجوز انجمن صادر شد.

جالب است که تعدادی سعی کردند نام انجمن را، انجمن کارگران روژهلات (کردستان شرقی) بگذارند که  پذیرفته نشد و همچنین پیش شرطی اعلام شد که کسانی حق دارند بعنوان نماینده جمع خود را کاندید کنند که یا شناسنامه عراقی داشته باشند و یا کارت اقامت. داشتن شناسنامه عراقی یکی از طنز های این انجمن هست.

محمد راستی: بنیانگزاران این انجمن در چه مراکز یا بخشهای کارگری کار میکنند؟

علی زیدونی: کارگران در بخشهای مختللف از قبیل کارگر فضای سبز، خانه دار، کارگر نقاش، نقاش ساختمان، پیمانکار، باغبان، کارگر برق و تاسیسات ، کارگر برق و غیره کار می کنند.                                                                                                                                         

محمد راستی:  ایجاد انجمن تا چه اندازه مورد توجه و حمایت کارگران مهاجر قرار گرفته  و شیوه جذب اعضا چگونه هست؟

علی زیدونی: در ابتدا مورد استقبال کارگران مهاجر بویژه ایرانی قرار گرفت زیرا که تمامی کارگران نیاز به وجود یک انجمن و موسسه کارگری که بتواند به آنان حداقل سرویس حقوقی بدهد و انان را زیر چتر حمایتی خود بگیرد بسیار امیدوار  بودند.  ولی متاسفانه به علت مشکلات درونی و دغدغه های حزبی و فرقه ای اعضای انجمن و نیز مشکلات بیرونی،انجمن از مسیر اصلی خویش منحرف شده و کماکان تعداد اعضای انجمن ثابت مانده است که میباید بفکر چاره ای بود و تنها چاره آن برگزاری انتخابات است. انتخابات به احتمال قوی میتواند انجمن را ارایش دموکراتیک کند و از حالت انحصاری خارج کند و حقیقتا زمانی که انجمن اقدام عملی در جهت منافع طبقه کارگر بنماید مورد وثوق کارگران خواهد بود ولی در حال حاضر تا حدودی از اعتبار انجمن بعلت خنثی بودنش کاسته شده است. تا زمانیکه اعضای موسس انجمن و فعالین این عرصه به میان کارگران نروند و به مسایل ومشکلاتشان نرسند و آنها را به دخالت و اتحاد و بکپارچگی برای دفاع از حقوقشان دعوت و تشویق و قانع نکنند، حرفی از جذب اعضا نیست. باید کارگران را متحد کرد. اصلا انجمن بخاطر این تشکیل شد. این انجمن فعالیت سیاسی و حزبی ندارد. خواستهای کارگران مهاجر صنفی و از ابتدایی ترین خواستها هستند. تصورش را بکن چرا کارگر باید ١٥ روز یک بار به کشورش برگردد و دوباره برای تجدید اقامتش به کردستان عراق بیاید و کلی وقت و پول صرف کند. چرا کارفرما نباید حقوق کامل کارگر را بدهد. چرا کارگر مهاجر و مجرد حق ندارد خانه کرایه کند. این ها کم ترین و ابتدایی ترین حقوق هر انسانی هستند. اگر کارگران زیادی متحد شوند این حقوق را می گیرند و تنها از این طریق انجمن کارگران مهاجر یک چتر حمایتی برای کارگران خواهد بود که زیر آ           ن بایستند. اگر انجمن نرود سراغ کارگران و برای این خواستها متحدشان کند، چرا باید کارگر بیاید و عضوش بشود.

محمد راستی: کارگران مهاجر از کشورهای مختلف در کردستان عراق مشغول کار هستند تمرکز انجمن درمیان کدام یک از بخشهای کارگران میباشد؟

علی زیدونی: کارگرانی از هند، ترکیه، مناطق عربی عراق ،نپال، مصری و بویژه ایرانی در اقلیم کردستان حضور دارند و طبیعی است به علت اینکه تمامی بنیانگزاران انجمن ایرانی هستند بیشترین تمرکز بر روی کارگران ایرانی باشد ولی انجمن دارای روابطی با گارگران هندی نیز میباشد لازم به توضیح هست که اکثر کارگران ایرانی در بخش ساختمان مشغول به کارند.                                                                                                                               

محمد راستی: کارگران مهاجر سیالند می آیند و میروند.مهم ترین و ضروری ترین خواست کارگران مهاجر در کردستان عراق کدام هست؟

علی زیدونی: مهمترین  خواست و مشکلات کارگران عبارتند از:

اقامت

مساله دستمزد و عدم  پرداخت ان  از سوی کارفرما  

مسکن 

در مورد اقامت،  تا ٢ هفته قبل از این تاریخ روال بر این بود که اتباع ایرانی حق داشتند بوسیله پاسپورت ١٥ روز در اقلیم کردستان بمانند و دوباره خاک عراق را ترک کنند و برگردند خاک عراق که معمولا در یک روز صورت میگرفت ولی مستلزم این بود که کارگر یک روز کاری را از دست میداد و عوارضی هم به حکومت ایران میپرداخت ولی اخیرا پلیس مهاجرت کردستان با رصد پاسپورت ،چنانچه فرد مکررا وارد خاک عراق شده باشد برگه ای به وی میدهند ٦ روزه که شخص میبایست طی حداکثر ٦ روز اقامت قانونی خود را اخذ کند و در غیر اینصورت باید برگردد و دیگر حق مسافرت به عراق را ندارد.

درمورد دستمزد باید گفت که در اقلیم کردستان هیچ قانون روشنی در مورد کارگران و قانون کار وجود ندارد و فقط قانون ١٩٨٧ مصوبه دوران حکومت بعث هست که همان هم در اقلیم کردستان اجرا نمیشود. البته قرار هست ظرف هفته اخیر قانون کار کردستان ابلاغ گردد ولی طبق اطلاعات واصله این قانون هم شامل کارگران خارجی نمیشود و فقط حالت توصیه خواهد داشت و ضمانت اجرایی نخواهد داشت. بنا به موارد بالا بارها اتفاق افتاده که کارفرمای کرد از پرداخت حقوق کارگر امتناع کند و یا بخش زیادی از حقوق کارگران را پرداخت نکرده است. رجوع به مراجع قضایی هم جز اتلاف وقت چیزی به کارگر نخواهد داد.                                                                                                

درمورد مسکن، اجاره یک خانه در توان یک گارگر نیست و از طرفی هم معمولا پلیس کردستان اجازه اجاره خانه به افراد مجرد را نمی دهد و میگوید کارگر باید برود مسافرخانه و نیز کارگر حق ندارد در محل کار بخوابد مگر شرکتهای بزرگ ساختمانی که خود اقدام به برپایی چادرهای کارگری نموده است.                                                                                                                   

محمد راستی:  آیا از جانب دیگر گرایشات و احزاب ایرانی و کردستان عراق به انجمن کارگران مهاجر توجه شده است؟

علی زیدونی: بله، عکس العمل های گوناگونی وجود داشته است. از قبیل:

- دقیقا در اثنای تشکیل انجمن کارگران مهاجر، حکومت اقلیم کردستان در شهر سلیمانیه اقدام به سازمان کارگران خارجی کرد که اکثر افراد آن اشخاص انتصابی از سوی حکومت را دارند و تقریبا مشابه همان خانه کارگر جمهوری اسلامی هست.

 

- انجمن مورد توجه سازمان غیردولتی کارگران ساختمانی شهر سلیمانیه واقع شد و با گشاده رویی به استقبال انجمن آمدند و بصورت مشترک روز قربانیان محیط کار و روز جهانی کارگر در شهر سلیمانیه برگزار شد. همچنین از چند روز قبل از اول می ٢٠١٤ یک هیات ٣ نفره از سوی انجمن بهمراه هیات کارگران ساختمانی سلیمانیه از کارگاهها و مراکز کارگری و شهرکهای صنعتی بازدید کرد و با کارگران خارجی بویژه ایرانی ارتباط برقرار کرد.                                                                                              

- سندیکای دولتی شهر سلیمانیه نیز خواستار ارتباط با انجمن و همکاری مشروط شده است. مشروط  به اینکه انجمن ما ارتباط و همکاریش را با  سازمان غیردولتی کارگران ساختمانی سلیمانیه کاهش دهد!                                                                                                     

- در یک سال گذشته  هم احزاب اپوزیسیون مقیم منطقه سعی کرده اند در مورد انجمن کارگران مهاجر در مدیایشان صحبت کنند و تلاشهایی هم می شود که به این انجمن رنگ و بوی حزبی و یا کردایه تی بدهند. و این برخلاف موازین کار انجمن کارگران مهاجر در کردستان عراق است.

محمد راستی:  دورنمای انجمن را چگونه میبینید؟

علی زیدونی: متاسفانه انجمن از مسیری که در ابتدا برای آن تعریف شده بود منحرف شده و الان افراد سعی دارند که منافع حزبی خود را در انجمن جستجو کنند و آن را به سمت سوی حزب خویش بکشانند و آن را با حزب اشتباه گرفته اند علت وجودی انجمن ابتدا به ساکن، حل مشکلات کارگران بود نه پایگاه عضو گیری احزاب. اما من متاسفانه به حیات اینچنینی انجمن خوشبین نیستم زیرا احساس میکنم که مریض شده  و روز به روز نحیف شده و اگر اعضای فعلی آن در نوع نگرش خویش به کارکرد انجمن تغییری ندهند یا به چند پاره تقسیم خواهد شد یا خواهد مرد.                                                                                                                                                                                    

* این گفتگو توسط محمد راستی در شهریور ٩٣ (سپتامبر ٢٠١٤) در سلیمانیه کردستان عراق انجام شده است.