TLogo



در مسیر حزبیت سیاسی

پلنوم ٢١ حزب در مصاحبه با رحمان حسین زاده  دبیر کمیته مرکزی

کمونیست: پلنوم بیست و یکم حزب حکمتیست پایان یافت. طبق اطلاعیه پایانی و فضائی که با توجه به اختلافات سیاسی در حزب در آستانه پلنوم ٢١ حزب وجود داشت٬ این پلنوم جایگاه ویژه ای داشته است. ارزیابی شما از پلنوم و جایگاه آن چیست؟ چه مباحث مهمی در این پلنوم طرح شد و اهمیت آن چه بود؟

رحمان حسین زاده: پلنوم بیست و یکم حزب در شرایط حساسی برگزارشد. این حساسیت را قبل از مباحثات سیاسی و بروز اختلاف نظرات حول آن، دنیای بیرون حزب و تلاطمات سیاسی تعیین کننده در سطح منطقه و در ایران به عنوان حوزه مستقیم فعالیت ما ترسیم کرده است. خاورمیانه و کشورهای عربی همچنان شاهد تحولات مهمی هستند، تاثیرات این تحولات را در ایران هم میشود دید. جامعه ایران علیرغم سرکوبگری خشن جمهوری اسلامی و انواع ترفندهای ضد مردمی هیئت حاکمه و جریانات بورژوایی در پوزیسیون و اپوزیسیون کماکان شاهد جنب و جوش سیاسی جدی است. در این شرایط جنبشهای طبقاتی و سیاسی  اصلی  جامعه، از جمله جنبش طبقه کارگر و کمونیسم طبقه کارگر با مصافهای جدی روبرو هستند. از این زاویه در وهله اول پلنوم حزب، کارکرد حزب حکمتیست را در قبال جوابگویی به این مصافها مورد ارزیابی قرار داد. علیرغم اینکه حزب ما در دوره گذشته، چه در قبال تحولات خاورمیانه و رویدادهای سیاسی مهم جامعه ایران خط سیاسی روشنی را اتخاذ کرده بود، جدال جدی و مستقیما رو در رو با جمهوری اسلامی و کیهان آن را با موفقیت پشت سرگذاشته بود، وجه تمایز خود را با چپ بورژوایی حفظ کرده، در تحولات عراق و کردستان عراق در کنار  کارگران و مردم و هر دو حزب کمونیست کارگری عراق و کردستان قرار گرفت، همگام با این دو حزب سطح ارتباط و دخالتگری خود را در رابطه با جنبش طبقه کارگر و سوسیالیستهای مصر ارتفاء داد، با وجود اینها، پلنوم بشدت از ابعاد دخالتگری سیاسی و عملی حزب در مبارزات طبقه کارگر و در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران ناراضی بود. پلنوم اعلام کرد، سطح کنونی نقش سیاسی و پراتیک اجتماعی حزب و رهبری آن با توقعات و انتظاراتی که حزب باید مبتکر آن باشد، خوانایی ندارد و به آن رضایت نمیدهد. پلنوم بار دیگر توجه رهبری و کل حزب را به حضور موثر در جدالهای جدی رو به بیرون و نبردهای تعیین کننده با هیئت حاکمه بورژوایی و جمهوری اسلامی و منزوی کردن راست و چپ بورژوایی در صحنه جامعه و به ایفای نقش کمونیستی در جنبش طبقه کارگر جلب کرد.

بروز اختلاف نظر سیاسی علنی در سطح رهبری حزب و انعکاس آن در حزب و بیرون حزب و نحوه برخورد به آن هم یک مصاف مهم پیش روی پلنوم حزب بود. قبل از هر چیز این مسئله حساسیت و حتی نگرانیهای وسیعی را فراتر از دایره سازمانی در میان جنبش ما و دوستداران حزب وانسانهای آزادیخواه علاقمند به سرنوشت حزب ایجاد کرده بود. این واقعیت نشان داد، این حزب جایگاه مهمی در جنبش طبقاتی و در جامعه دارد، نقطه اتکای مهمی در جدال طبقاتی در منطقه و در  ایران و عراق و در میان آزادیخواهان مقیم خارج کشور است. هشدارها و نگرانیهایی که از بیرون ودرون حزب شنیدیم، فاکتور مهمی بود که اجازه داده نشود، لاقیدانه به اختلاف نظرات سیاسی و سرنوشت حزب بازی شود. بر عکس با ظرفیت بالا و احساس مسئولیت تمام پلنوم بر این واقعیت بار دیگر پافشاری کرد، که ما حزب سیاسی هستیم و وجود اختلاف نظر سیاسی در چارچوب جنبش ما و حزب ما اتفاقا نشانه پویایی حزب و زنده بودن آن است. آنچه جای هشدار و نقد پلنوم بود، شیوه برخورد به اختلاف نظر بود، این واقعیت بود که وجود اختلاف نظرسیاسی نباید به اراده واحد حزب و پراتیک حزب و به موجودیت حزب لطمه بزند، کاری که داده چپ به طور کلی است. ما هم در مقابل میراث چپ در این عرصه هنوز مصون و واکسینه نیستیم و در این دوره آثاری از آن را از خود بروز دادیم که بر پراتیک حزب و پایین آوردن راندمان کار ما تاثیر گذاشت. پلنوم با درایت این عارضه را در برخورد به اختلاف نظرات و تاثیر بازدارنده آن بر موقعیت حزب دید. پلنوم و تک تک اعضای آن و از جمله هیئت های هردو حزب کمونیست کارگری عراق و کردستان با نقد صریح و با راه حل نشان دادن، بر کانالیزه کردن درست اختلاف نظرات در مکانیسمهای جاافتاده حزبی و مسیر به نتیجه رساندن آن و تمرکز کار حزب بر جدالهای سیاسی و مبارزاتی رو به بیرون تاکید گذاشتند. پلنوم بعد از بحثهای مفصل به تصمیمات مشترک و راهگشایی رسید، که به عنوان شمه ای از کارکرد تحزب سیاسی به اندوخته های تاکنونی ما اضافه شد و حزب را از شرایط ناهموار به شرایط مساعدی برای پیشبرد امر طبقاتی رهنمون شد.  به این ترتیب پلنوم ۲۱ گذرگاه مهمی در مسیر گذار قطعی حزب ما به یک حزب سیاسی بود.

کمونیست: بروز اختلافات سیاسی در حزب٬ فضائی را هم در میان فعالین حزب و هم در بیرون حزب و اساسا در میان جریانات چپ ایجاد کرد٬ بحث خطر انشعاب در حزب و نگرانی از چنین اتفاقی مورد بحث بود. چرا چنین فضائی ایجاد شد و پلنوم چه جوابی به این نگرانی داد ؟

رحمان حسین زاده: به نظرم علت اصلی را در یک واقعیت اساسی باید دید، که اساسا داده چپ غیر اجتماعی و فرقه ای است که در سطح جهانی، در سطح ایران و در تجربه نزدیک به یک دهه اخیر ترندی که تحت نام  "کمونیسم کارگری" هم فعالیت دارد، خود را نشان داده است. آنهم این واقعیت با بروز هر اختلاف نظر جدی یا غیر جدی، صف بندیهای فرقه ای و ایدئولوژیک، به سیاق چپ سنتی و حتی اسلامزده خط کشیهای "رویزیونیست و کافرشده" شروع میشود. محتوای اختلاف در گرد و غبار ایجاد شده، گم و حقیقت مسخ میشود. صف بندیهای فکر نشده و بعضا کاذب بر مبنای سایه روشنهای نظری و نه با معیار پراتیک طبقاتی و کمونیستی شکل میگیرد، کار مشترک سخت میشود و نهایتا "عافیت طلبانه" ترین و در واقع نامسئولانه ترین و غیراجتماعی ترین "راه حل" یعنی "انشعاب و جدایی" اتفاق می افتد. طیف رنگارنگ مخالف ما که چنین تجربه ای از چپ و حتی از تحمیل انشعاب قبلی در سال ۲۰۰۴ بر ما در حزب کمونیست کارگری ایران را در حافظه خود و در طرز فکر الگوپرداز و شبیه ساز خود دارند، سیاست و رفتار غیر اجتماعی و غیر حزبی دور زدن پلنوم کمیته مرکزی توسط لیدر وقت حزب کمونیست کارگری حمید تقوایی و همفکران آن دورانش و دو شقه کردن عملی حزب در یک چشم به هم زدن و در یک "جلسه پالتاکی" را دیده بودند، این بار با بروز اختلاف نظر علنی در میان ما بر "پیشگوئی" انشعاب و انشقاق در حزب ما سرمایه گذاری کرده بودند، تا آنجا که محافل بیمایه ای  که خود غرق در این سنت مالیخولیایی چپ هستند، پیشاپیش فراخوان به انشعاب ما را پیشه خود کردند. پلنوم ما نشان داد، میراث چپ فرقه ای و غیر اجتماعی را در این زمینه شناخته است و طرد کرده و میکند. در راستای تبدیل شدن به حزب سیاسی گام مهم بر میدارد و به همه اعلام میکند، به حزبیت سیاسی متعهد است. پلنوم ما با درایت بالا خواب و خیال دشمنان و در قدم بعد ذوق زدگی مخالفان فاقد عقل سلیم و اجتماعی را خنثی کرد.

جنبه دیگرالبته صفوف  جنبش و حزب و دوستداران و انسانهای آزاده و شریف هم نگرانی جدایی و تضعیف حزب را داشتند. اینجا هم همان خاطره تلخ از سنت چپ فرقه ای و ایدئولوژیک در برخورد به اختلافات چنین نگرانی را موجب شده و حق داشتند. به ویژه این مشاهده به درست وجود دارد که حزب ما هم هنوز در مقابل سنت این چپ و گذشته خود ما تماما واکسینه نیست. اذعان میکنم در همین مدت  بروز اختلاف نظرات جنبه هایی از همین برخورد چپ در میان هم بروز کرد و اعضا و دوستداران حزب که آن را مشاهده میکردند، حق داشتند، نگران باشند. اما آنجا که پلنوم ما تجمع کرد و حضورا و رودررو با درایت و مسئولیت مسئله را بررسی کرد، سریع و سر راست به پایه های حزبیت سیاسی اتکا کردیم و بازمانده های میراث چپ را به نقد کشیدیم. نشان دادیم مسیر حزب سیاسی، حزب تعدد نظر و وحدت عمل را پیگیری میکنیم . 

کمونیست: پلنوم و تصمیمات آن چه تاثیری بر پراتیک آینده حزب رو به بیرون دارد٬ این پلنوم چه فعالیت و اقداماتی را در دستور حزب گذاشت؟

رحمان حسین زاده: پلنوم و تصمیمات و نتایج آن تاکنون و ظرف همین مدت کوتاه بارقه های جدی امید و خوش بینی جدی را در جنبش ما، در صفوف حزب حکمتیست و هر دو حزب کمونیست کارگری عراق و کردستان و همه انسانها و جریانهای علاقمند به سرنوشت حزب ایجاد کرده است. نفس این واقعه مبنای مهمی در جهت پیشبرد کار ما است. قطعا انرژی، توان و علاقه بیشتری به رهبری، کمیته ها و صفوف حزب ما برای پیشبرد کار ما بخشیده است. به علاوه بار دیگر حزب و رهبری را متوجه مصافهای روبه بیرون در سطح جامعه نموده است. از جمله تلاطمات سیاسی جدی در صحنه سیاست ایران در پیش است. نبرد مستمر با جمهوری اسلامی و حاکمیت بورژوازی، نقد و منزوی کردن جریانات بورژوایی، آماده کردن جنبش طبقه کارگر در سطوح مختلف، در عرصه مبارزه جاری اقتصادی، در عرصه سازمانیابی کارگری و توده ای و در زمینه حزبیت کمونیستی که با مسائل گرهی و مهمی روبرو است. در این راستا سند وظایف ما در قبال مبارزات طبقه کارگر سند مهمی بود که توسط پلنوم بررسی و به تصویب رسید و به زودی رهبری حزب آن را منتشر میکند. جنبش آزادیخواهی و برابری طلبی زنان در میان جوانان و دانشگاه، موقعیت کمونیستها و حزب ما در کردستان با اتکا به سازمان کمونیستی و نقش گارد آزادی و تبدیل آن به نقطه پرش کمونیسم جامعه، نمایندگی کردن صدای طبقه کارگر ایران و فعالین و رهبران کارگری در خارج کشور و در سطح بین المللی و ...  عرصه های مهمی هستند که همگی سیاست دخالتگرانه کمونیستی و نقش حزب ما را میطلبند. پلنوم بیست و یکم رهبری را به دخالت فعال، پیشرو و راهگشا در این عرصه ها و نبردهای اساسی فراخوانده است. فعالیت کمونیستی ما در خاورمیانه و به همراه دو حزب کمونیستی هم جنبش ما از همین آغاز ظرفیت آن را پیدا کرده است که ابعاد جدیدی بخود بگیرد.  اینها چارچوب کلی جهتی است که باید به آن جوابگو باشیم و پلنوم آتی سختگیرانه کارنامه حزب و رهبری حزب را با متر و معیار روشن بررسی میکند. 

به علاوه این پلنوم تحول مهمی را در راستای تبدیل به حزبیت سیاسی پشت سرگذاشت. اولا اختلاف نظر سیاسی در بالاترین سطح رهبری را نه پدیده "کفرآلود" و "تابو" بلکه به عنوان پدیده طبیعی و خلاق و زنده در حزبیت سیاسی جای خود نشاند. دوم اینکه شائبه های چپ فرقه ای را در برخورد به اختلافات به نقد کشید، و سوم بر مسیر کانالیزه کردن سیاسی و هدفمند آن و راه به نتیجه رساندن مباحث و تبدیل نمودن به اسناد فکر شده مدون تاکید کرد و بر مصوبات و موازین و ساختار حزبی، محکم پافشاری نمود.

 به عنوان نکته پایانی: این پلنوم رسالت تاریخی خود را شناخت. آنهم محکم کردن اتحاد حزب، عبور دادن موفق حزب از شرایط نامساعدی که با آن دست و پنجه نرم میکرد و ایجاد شرایط مساعد برای پیشبرد امر طبقاتی که فلسفه وجودی این حزب را تشکیل میدهد. در تحقق این رسالت تاریخی پلنوم بیست و یکم،  تک تک اعضای کمیته مرکزی حاضر با دخالت فعال خود نقش مهم ایفا کردند و به علاوه هر دو هیئت حزب کمونیست کارگری عراق و کردستان، به عنوان صاحب خانه و صاحب حزب با نقد صریح و با راه حل های روشن نقش تعیین کننده داشته و سنگ تمام گذاشتند. واقعیت اینست آنچه در پلنوم بیست و یکم شاهد آن بودیم، نبرد نقطه  قدرتهای جنبش ما با نقطه ضعفها و کاستی های جنبش و حزب ما بود، سرانجام کمبودها و کاستی ها تاب مقاومت نداشتند و بار دیگر آنچه پیروز شد، نقطه قدرت جنبش ما و حزب ما بود.

***